عنوان مقاله :
به سوي تدوين چارچوب عملياتي شبيه سازي تخليه اضطراري جمعيت بازارهاي تاريخي پس از سانحه آتش سوزي
عنوان به زبان ديگر :
بدون عنوان
پديد آورندگان :
ارژنگي، سولماز دانشگاه شهيد بهشتي- دانشكده معماري و شهرسازي , حاج ابراهيم، زرگر دانشگاه شهيد بهشتي- دانشكده معماري و شهرسازي , عليرضا، فلاحي دانشگاه شهيد بهشتي- دانشكده معماري و شهرسازي
كليدواژه :
چارچوب عملياتي , بازارهاي تاريخي , تخليه اضطراري , بحران ازدحام جمعيت , شبيه سازي
چكيده فارسي :
سانحه آتش‌سوزي همواره تهديدي براي بازارهاي تاريخي ايران بوده است. در اين ميان، چگونگي تخليه اضطراري جمعيت بازارها به سبب ساختار پيچيده كالبدي، اجتماعي- فرهنگي و عدم تطبيق آن‌ها با استانداردهاي ايمني جديد، موضوعي درخور تعمق بيشتر است. در اين راستا، به نظر مي‌رسد شبيه‌سازي، از جهت بهينه‌سازي عملكرد برنامه‌ريزي براي تخليه اضطراري مي‌تواند ابزار مناسبي محسوب گردد و به بازنمايي آتش‌سوزي در شرايط اضطرار كمك مي‌كند. لذا، شبيه‌سازي تخليه اضطراري بازارهاي تاريخي كه از گلوگاه‌ها و راسته‌هاي پرجمعيت و كم‌عرض، اجناس و كاربري‌ها و تاسيسات آتش‌زا تشكيل‌شده است، مي‌تواند نقاط ضعف و قوت كالبدي و چگونگي تخليه را براي مديران و برنامه ريزان بحران قبل از رخداد سانحه آشكار نمايد. اما، پيش از شبيه‌سازي تخليه اضطراري تدوين چارچوب كاربردي از مدل تخليه اضطراري با در نظر گرفتن الگوهاي رفتاري جمعيت بازار امري ضروري است. ازآنجاكه چارچوب ارائه‌شده با تاكيد بر تعامل فضا و انسان در هنگام تخليه است، بنابراين، ويژگي‌هاي آتش اعم از سرعت رشد آتش و دود در آن لحاظ نشده است. هدف از ارائه اين چارچوب، شناسايي مقولات موردنياز در شبيه‌سازي تخليه اضطراري بازارهاي تاريخي است. اين مقاله مبتني بر بررسي ميداني بازار تبريز و بازار استانبول و مطالعات كتابخانه‌اي متمركز بر مفاهيم تخليه اضطراري، بحران ازدحام جمعيت و بازشناسي ويژگي‌هاي ساختماني موثر، مقولات موردنياز شبيه‌سازي را در قالب چارچوبي عملياتي ارائه دهد. مقاله نتيجه مي‌گيرد، ازآنجاكه تخليه اضطراري متاثر از تعامل رفتار انسان با فضا است، اين چارچوب؛ محيط بيروني(ويژگي‌هاي محيطي و ساختماني) و عوامل روان‌شناختي و انساني را به‌عنوان دو مقوله مهم فرآيند شبيه سازي تخليه در نظر مي‌گيرد.
