تحليلي تطبيقي بر حمايت حقوقي از حق بر شهرت يا تصوير تجاري ورزشي

A Comparative analysis on Legal Protection of Sport Publicity or Image Right

حق بر شهرت يا تصوير تجاري ورزشي حقي است كه به موجب آن ورزشكار، اختيار بهره برداري انحصاري از شهرت، تصوير تجاري و هويت خود را دارد و مي تواند به ديگران نيز مجوز بهره برداري از آن را اعطا كند و از سويي مانع استفاده ي غير مجاز ديگران از اين حق گردد. اين مقاله مي كوشد تا با روشي توصيفي و تحليلي، با مطالعه در موازين بنيادين و رهيافت هاي ساير نظام هاي حقوقي، ضمن بررسي روند شكل گيري و به رسميت شناخته شدن اين حق براي ورزشكاران، دلايل وجودي و توجيهي آن و راهكارهاي حمايت از آن در مقابل ناقضان اين نهاد حقوقي را تحليل نمايد. در برخي نظامها حق بر تصوير به عنوان يك حق مستقل به رسميت شناخته شده و ارزش تجاري منضم به هويت ورزشكاران، با وجود برخي استثنايات، به لحاظ حقوقي تحت حمايت است. ثبت تصاوير به عنوان علامت تجاري، استفاده از ظرفيت هاي دعاوي پسينگ آف، بهره گيري از نظام اسرار تجاري و دعاوي تضعيف شهرت تجاري، به مدد ورزشكاران آمده اند تا حقوق خود در اين حيطه را تضمين كنند. در حقوق ايران اگرچه وجود برخي مقررات پرابهام و ناقص در كنار قواعد عام از جمله لزوم حمايت از حقوق ناظر به شخصيت افراد و موازين كلي مسيوليت مدني تا حدود كمي مي توانند راهگشا باشند اما نتايج اين نوشتار حاكي از چالش هاي جدي و ناكارآمدي و نامشخص بودن مقررات و ادبيات حقوقي ايران در خصوص حمايت كارآمد از حقوق ورزشكاران نسبت به شهرت و تصاوير خود است كه ضرورت بهره گيري از قواعد تثبيت شده در اين زمينه براي جبران خلاهاي موجود و بر طرف ساختن كاستي هاي را عيان مي سازد.

Sport publicity or image right is a right by which athlete finds exclusive right in exploiting his publicity, image, personality and identity and can grant others the permission to use them and on the other hand, prevent the unauthorized use of this right by others. Having regarded the approaches of leading legal systems in such field, this article analyses the process of formation and recognition of this right for athletes and examines the reasons for its existence and its justifications and solutions against who infringe this legal right. In some legal systems, image right has been recognized as an independent right and commercial value attached to the identity of athletes, regarding some exceptions, is legally under protection. Registration of images as trademarks, exploiting the potentials of passing off actions and trade secrets system as well as dilutions actions, help athletes supporting their rights in such field. Although In Iranian law the existence of some obscure regulations beside some general rules such as the necessity of protection the rights relating to the personality and civil responsibilities may solve some problems but the results of this paper indicate the ambiguity and in efficiency of Iranian's existing regulations and legal literature regarding the effective protection of athletes' rights to their publicity and images, which necessitate employing the established rules in this domain in order to fill the gaps and correct the legal deficiencies.