تحليل فقهي حقوقي شاخصه هاي عدالت قضايي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران

عدالت قضايي از جمله حوزه هاي مهم عدالت اجتماعي و به معناي رعايت حقوق قانوني و شرعي اصحاب دعوا در فرايندهاي مختلف دادرسي است. با توجه به كيفي بودن مفهوم عدالت، امروزه بيشتر كشورها به منظور سنجش و ارزيابي ميزان تحقق عدالت در دستگاه قضايي شاخصه ها و معيارهاي عيني مختلفي را مشخص كرده اند. وجود شاخص در اين حوزه ضمن آنكه موجب جهت دهي سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي كلان دستگاه قضايي مي شود، امكان ارزيابي عملكرد آن دستگاه در تحقق عدالت قضايي را فراهم مي آورد. ازاين رو سوال اصلي پژوهش آن است كه از ديدگاه قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، شاخصه هاي سنجش و ارزيابي تحقق عدالت قضايي چيست و قانونگذار چه تمهيداتي را به منظور تضمين اين شاخصه ها پيش بيني كرده است؟اين مقاله كه به روش توصيفي تحليلي نگاشته شده، بيانگر آن است كه قانون اساسي در راستاي تحقق عدالت قضايي، ضمن تعيين قوه قضاييه به عنوان مسيول اجراي عدالت قضايي، به منظور سنجش ميزان تحقق عدالت در دستگاه قضايي شاخصه هايي را پيش بيني و تمهيداتي را براي تضمين هر يك از آن ها ذكر كرده است. از منظر قانون اساسي، در دسترس بودن دادگاه، حاكميت قانون، استقلال قضايي، اتقان دادرسي، برابري طرفين و رعايت حقوق دفاعي اشخاص، مهم ترين شاخصه هايي است كه به واسطه آن مي توان ميزان تحقق عدالت در دستگاه قضايي را سنجش و ارزيابي كرد

no abstract