تجلي اسطوره قفنوس و تطور معنوي آن در شعر محمود درويش

اسطوره ققنوس در شعر محمود درويش با آرمان ملّت مظلوم فلسطين و مبارزه براي رهايي از يوغ اشغالگران صهيونيست، شوق بازپس‌گيري اراضي اشغال شده عليرغم جنگ و كشتار و جنايات فراوان، و نيز تحوّلات شعري‌اش گره خورده است. او ققنوس را به عنوان نماد مقاومت و ايستادگي، و سر برآوردن از خاكستر مرگ بازخواني كرده است. ققنوس در شعر محمود درويش از اولين ديواني كه بدان اشاره كرده است يعني «احبّك او لا احبّك» تا «كزهر اللوز او ابعد» كه آخرين ديوان اوست دستخوش تغييراتي گشته است، كه در مقاله حاضر به تحليل و بررسي ابعاد آن پرداخته‌ايم. مهم‌ترين نتيجه پژوهش در سه مساله تجلّي يافته است: اول اينكه، اسطوره ققنوس در شعر محمود درويش به دنبال اين است كه بگويد كه مردم فلسطين و نيز آرمان او هيچوقت نخواهد مرد، بلكه هر زمان از خون شهدايش جوانان غيوري پرورش يافته و راه آنان را ادامه خواهند داد. دوم اينكه، ققنوس در شعر درويش برخي موارد با سخن از زن و مرد همراه است كه نماد زايش هستند. سوّم اينكه ققنوس در مراحل پاياني حيات درويش نماد جدال او با مرگ و رستاخيز دوباره است. روش تحقيق در مقاله حاضر تحليل و توصيف است، و سعي كرده‌ايم به نقد و تحليل اسطوره ققنوس و تحوّلات معنايي آن در شعر اين شاعر بزرگ بپردازيم.