بازشناسي مفهوم دو واژه «عسر» و «يسر» در سوره «شرح» و چالش‌هاي ترجمه و تفسير آن

Recognition of the concept of the two words "Osr" and "Yosr" in Sura "Sharh" and the challenges of its translation and interpretation

دو ماده قرآني »عسر « و »يسر « از مفاهيم نيازمند بازنگري در ترجمه‌ها و تفاسير است. بيش‌تر لغويان، مترجمان و مفسران، معادل »سهولت و آساني « را براي ماده »يسر «؛ و »سختي « را براي ماده »عسر « اخذ كرده‌اند. مهم‌ترين اشكالي كه در صورت پذيرفتن اين مفهوم در آيات پنجم و ششم سوره »شرح « نمود مي‌يابد، عدم تطابق پيام آيات با واقعيت است. بر همين اساس، بيش‌تر مترجمان و مفسران، واژه »مَعَ « در اين دو آيه را حاكي از نزديكي حصول يسر در پي عسر دانسته و در ترجمه آن، كلماتي از قبيل »بعد از « را به‌عنوان معادل در نظر گرفته‌اند و تحت تاثير يك قاعده نحويِ قابل نقد و روايتي ضعيف، معتقد شده‌اند كه آيه ششم، تكرار و تاكيد آيه پنجم است و پيام دو آيه اين است كه با هر عسر، دو يسر است. جستار حاضر در صدد است با روش توصيفي تحليلي به بازيابي مفهوم »عسر و »يسر « و نيزتبيين نوع الف و لام »عسر « و تنوين »يسر « در آيات مذكور پرداخته و بر اين نكته تصريح نمايد كه توجه به قرينه سياقي آياتِ نخستين سوره، بيانگر يك سنت الهي در آيه پنجم و بيان نمونه عينيِ قابل تحقق اين سنت درباره رسول خدا (ص) در آيه ششم است. به اين مفهوم كه: قطعاً با هر عسري (ضيق و سختي هدفمندي)، يسري (سعه وجودي) عظيم است و در اين عسر تو اي پيامبر (سختي و سنگيني بار رسالت)، نيز يسر (سعه وجودي) عظيمي خواهد بود. براين اساس، وجه تكرار آيات، تاكيد و مبالغه و مانند آن نيست؛ بلكه هريك از دو آيه دربردارنده پيامي مستقل است كه در اين مقاله واكاوي شده است.

The two Qur'anic words, 'osr' and 'yosr', require a revision of transcripts and interpretations. Most interpreters, and commentators have received the equivalent of "ease and simplicity" for the matter of "yosr" and "hardness" for the matter of "osr." The most important form of error in accepting this concept in verses 5 and 6 of the Sura "Sharh", is the mismatch between the verses and the truth. On this basis, most commentators have used the term "maa" in these two verses as meaning later, and They are influenced by a syntactic rule and a poor narrative and believe that the message of verse 5 and 6 of this sura is that it is two easy with every difficulty. The present article seeks to retrieve the notion of "Osr" and "Yosr" , with the descriptive-analytic method. The retrieval of the concept of "Osr" (difficulty) and "Yosr" (development), and also the study of the correct meaning of the term "Maa", Expresses a concept that has been neglected by most commentators and that concept is the expression of a divine tradition in verse 5; and the consolation and calm of the Prophet on the sixth. Therefore, the reason for the repetition of the verses is not emphasis; but each of the two contains an independent message that has been analyzed in this paper.