تبيين مفهوم سبك شناسي معماري با معرفي رويكرد جديد در سبك شناسي معماري ايران (با انگيزه حفاظت معماري)

Explaining the Concept of Architecture Stylistics by Introducing a New Approach in Iran's Architecture Stylistics (Motivated by architectural conservatio

موضوع سبك­ شناسي معماري در ايران همواره جزء بحث­ هاي چالش­برانگيز در مجامع علمي بوده ­است. با آنكه در حوزه­ هنر و معماري جهان سبك­شناسي موضوع مهمي است اما به دليل گستردگي و تنوع در تعاريف و كاركردهاي آن اتفاق نظري مشخص بين پژوهشگران برسر آن وجود ندارد. در ايران، هرچند حدود نيم قرن است كه اين مفهوم وارد مباحث علمي حوزه­ معماري گشته اما هنوز تعاريف و كاركرد آن تدوين نشده است. پيشينه­ تحقيق سبك ­شناسي نمايانگر اين موضوع است كه سبك ­شناسي به عنوان رويكردي در مطالعه تاريخ معماري كاركردهاي مختلفي دارد يكي از مهمترين كاركردهاي آن به عنوان روشي براي طبق ه­بندي در تاريخ معماري است كه به دليل اعتباري بودن تعاريف­اش، چندوجهي بودن و جامعيت­اش از لحاظ قابليت پوشش دادن چندين روش­ برخورد با جوانب مختلف معماري در تعريف عملياتي خود و سرانجام انعطاف­­اش در عملياتي شدن با توجه به هدف از سبك­شناسي، آن را به عنوان روشي مناسب معرفي مي­كند. اين مقاله با اين باور سعي نموده مفهوم سبك­شناسي معماري را تبيين نمايد و به پشتوانه مباني مطالعاتي سبك­شناسي، رويكرد جديدي را با دغدغه حفاظت و مرمت معماري پيشنهاد دهد. بدين منظور، ابتدا به شناسايي انواع و ويژگي­هاي روش­هاي تحقيق در حوزه معماري پرداخته شده­است و براي انتخاب روش و رويكرد مناسب، پس از شناسايي نوع مساله تحقيق، به تبارشناسي آن پرداخته و آنگاه با توجه به اهداف و جنس مساله، روش و رويكردي را برگزيده است. روش تحقيق اين مقاله از نوع تحليل محتوا بوده­ تعاريف نظري و عملياتي سبك­شناسي بررسي شده­است. جايگاه سبك­شناسي معماري ايران در انتها با تحليل پروژه محمدكريم پيرنيا تبيين گرديده و با بيان جايگاه سبك در حوزه حفاظت و مرمت معماري، ديدگاه­هاي موجود به چالش كشيده شد تا به جزئيات تعريف پيشنهادي منجر گردد. سامانه جستجوي مقاله كيفي است و به­همراه تفسير و تحليل معنايي داده­ها، به­دنبال رسيدن به تعريف رويكردي مناسب و كاربردي براي سبك­شناسي معماري ايراني است. راهبرد اين مسير تفسيرگرا است. اين پژوهش را مي­توان از نوع نظري و كاربردي دانست.

The topic of architectural stylistics in Iran has always been one of the challenging debates in scientific societies. Although stylistics is important in the field of the art and architecture, there is no clear consensus among scholars on the extent and variety of its definitions and functions. In Iran, although it has been around for half a century since the concept has entered the scientific discourses in field of architecture, but its definitions and function have not yet been formulated. The history of stylistics research indicates that stylistics has various functions as an approach to the study of architectural historyone of the most important of which is a classification method in architectural history. Its feasibility and versatility in terms of its ability to cover several approaches to different aspects of architecture in its operational definition and ultimately its flexibility in operating according to the purpose of stylistics, makes it a suitable approach. This paper attempts to explain the concept of architectural stylistics and propose a new approach to architectural conservation and restoration, based on the principles of stylistic studies. For this purpose, first the types and characteristics of research methods in the field of architecture are identified and after identifying the type of research problem, its genealogy has been determined based on the purpose and gender of the problem in order to select the appropriate method and approach. The research method of this article is content analysis with theoretical and operational definitions of stylistics. At the end, the stylistic position of Iranian architecture was explained by analyzing the project of Mohammad Karim Pirnia, and the position of stylistics in the field of architectural conservation and restoration has been explained, which challenges existing perspectives and leads to the details of the proposed definition. The article search system is qualitative and, along with semantic interpretation and analysis of data, seeks to define a suitable and applicable approach to Iranian architectural stylistics. The research strategy is interpretive. This is a theoretical and applied research.