بررسي اثر عوامل محيطي بر بهره‌وري كاركنان در فضاهاي اداري، مورد مطالعاتي: حوزه فناوري اطلاعات و تجارت الكترونيك كشور

The Effect of Environmental Factors on Staff Productivity in Office Space; Case Study: Information Technology Companies of Iran

افزايش بهره‌وري و تعامل بين كاركنان از مهم‌ترين اهدافي است كه در مرحله طراحي فضاهاي اداري از آن صحبت مي‌شود. بخش اعظم تحقيقاتي كه به ارتباط بين فضاهاي اداري و بهره‌وري مي‌پردازند به شرايط فيزيكي محل كار توجه دارند؛ ولي در بررسي عوامل مؤثر بر بهره‌وري در فضاهاي اداري بايد متغيرهايي را مورد بررسي قرار داد كه هم نماينده محيط فيزيكي و هم نشان‌دهنده محيط رفتاري باشند. تحقيقات نشان داده‌اند كه بهبود شرايط فيزيكي (چيدمان و آسايش) و رفتاري (تعامل و تمركز) محيط كار، باعث افزايش بهره‌وري مي‌شود. مهم‌ترين هدف اين پژوهش، درك بهتري از روابط بين اين متغيرها از طريق پرسشنامه است تا اثر عوامل محيطي بر بهره‌وري در فضاهاي اداري مورد بررسي دقيق‌تري قرار گيرد. همچنين اثر جنسيت، مدرك تحصيلي و موقعيت شغلي كاركنان بر ميزان تأثير اين متغيرها بر بهره‌وري نيز مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. پرسشنامه شامل چهار بخش اصلي «اطلاعات شخصي و عمومي كاركنان و محيط كار»، «الگوهاي كاري»، «متغيرهاي طراحي» و «بهره‌وري خود‌اظهاري» مي‌باشد. بر طبق داده‌هاي به دست آمده، كه از 384 پاسخ‌دهنده از 10 شركت فعال در حوزه فناوري اطلاعات كشور جمع‌آوري شده‌اند، به ترتيب چهار متغير تمركز، آسايش، تعامل و چيدمان از مهم‌ترين فاكتورهاي طراحي مؤثر بر بهره‌وري كاركنان در فضاهاي اداري مي‌باشند. تحليل داده‌ها نشان داد كه آسايش و تعامل براي زن‌ها بيشتر از مردها تأثيرگذار است. همچنين مشخص شد كه مدرك تحصيلي كاركنان بر ميزان تأثيرگذاري متغيرهاي طراحي بر بهره‌وري آنان مؤثر است در حالي‌كه موقعيت شغلي آن‌ها چنين اثري ندارد

Growing productivity and interaction between employees are of the most important goals discussed in the office design phase. Most of the studies regarding the relationship between office space and productivity are concerned with physical conditions in the workplace. But, when examining the factors affecting office productivity, the variables that represent both the physical environment and the behavioral environment should be considered. Studies have shown that improving physical (layout and comfort) and behavioral (interaction and focus) conditions of the workplace increase productivity. The most important aim of this study is to understand the relationship between these variables through a questionnaire to more closely examine the effect of environmental factors on productivity in office spaces. The effects of gender, education, and job position are also investigated in the study of the effect of these variables on productivity. The questionnaire consists of four main sections: “personal information and general information on the workplace”, “working patterns”, “design variables” and “perceived productivity”. Based on the obtained data, collected from 384 respondents from 10 IT companies, four variables of focus, comfort, interaction, and layout are the most important design factors affecting staff productivity in office space, respectively. Data analysis showed that comfort and interaction were more effective for women than men. It was also found that the academic degree of the staff influences the effectiveness of design variables on their productivity, while their job status does not.