شيوۀ نوازندگي استاد حسن كسايي

حسن كسايي يكي از مشهورترين نوازندگان ني موسيقي ايران محسوب مي‌شود. او شيوۀ متفاوتي در ني‌نوازي به وجود آورد. در اين مقاله تلاش گرديده ساختار شيوۀ نوازندگي او مورد بررسي قرار گيرد. براي دستيابي به اين منظور تقريباً تمامي آثار صوتيِ به‌جا‌مانده و همچنين درس‌هاي گرفته شدۀ نگارنده از محضر ايشان، مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته است؛ علاوه بر اين، براي نمايان‌شدن افتراق بين شيوۀ نوازندگي او با نوازندگان قبل، آثار يكي از مطرح‌ترين نوازندگان ني در گذشته يعني نايب اسدالله اصفهاني، نوازندۀ صاحب سبك دورۀ قاجار، مورد مقايسه قرار گرفته و اغلب آثار صوتي اين دو استاد ني نواز، قبل از نگارش اين تحقيق توسط نگارنده مشق و اجرا شده است. نتيجۀ اين مقايسه نشان مي‌دهد كه در عرصۀ نوازندگي ساز ني دو شيوۀ متفاوت و شاخص وجود دارد،: يكي شيوۀ نايب اسدالله متأثر از رديف سازي مكتب آقا حسينقلي و ميرزا عبدالله، و ديگري شيوۀ كسايي متأثر از مكتب ابوالحسن صبا و مكتب آوازي اصفهان كه الگوهاي ملوديك و اغلب متريك ريتميك آن بر اساس هجاهاي شعري شكل مي‌گيرد و نسبت به نوازندگان قبل در پايبندي به ساختار رديف و اجراي سلسله مراتب و تداوم گوشه‌ها، بداهه‌پردازي آزاد است.