گستره عصمت انبياء و عدم تعارض آن با علم آنها از ديدگاه شيخ مفيد(ره)

شيخ مفيد، همگام با ساير متفكران اسلامي، انبياي الهي را به اعتبار بُعد نظري يعني در ادعاي نبوت، دريافت، حفظ و تبليغ وحي معصوم مي‌داند و صدور هيچ گونه معصيتي را در اين بُعد از آنان چه سهواً و چه عمداً جايز نمي‌شمارد. به اعتبار بُعد عملي، او معتقد است تمامي انبياي الهي از هر گونه گناه كبيره و صغيره، خطا و نسيان در تشخيص مصالح و مفاسد امور، موضوعات احكام ديني، عبادات و نيز در امور عادي و نفرت‌آور معصوم‌اند، اما در مورد عموم انبياء به جز پيامبر اسلام ممكن است قبل از بعثت برخي گناهان صغيرۀ غيرعمدي كه باعث استخفاف يا بي‌اعتباري آنان نشود از ايشان صادر شده باشد. از طرف ديگر، شيخ مفيد انبياء را عالم به احكام دين و آگاه به آثار و عواقب آنها مي‌داند. شبهه‌اي كه به ذهن متبادر مي‌شود اين است كه اعتقاد به علم انبياء بر عواقب و آثار معاصي با اعتقاد به جواز صدور آنها ناسازگارند. اما به نظر مي‌رسد بتوان بر اساس اصل فلسفي تشكيكي بودن حقيقت علم و عصمت و همچنين تأكيد دلايل نقلي بر درجات انبياء، تعارض بدوي در نظريات شيخ مفيد درباره علم و عصمت انبياء را برطرف ساخت.