دلبستگي و احساس تنهايي: نقش واسطه اي طرحواره هاي سازش نايافته اوليه

هدف اين پژوهش بررسي نقش واسطه‌اي طرحواره‌هاي سازش‌نايافته در رابطهبين دلبستگي و احساس تنهايي در دختران نوجوان بود. روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. به اين منظور 415 دانش‌آموز دختر پايه نهم تا دوازدهم متوسطه در سال تحصيلي 96-97 با روش نمونه‌برداري دردسترس انتخاب شدند و به مقياس احساس تنهايي يو. سي. ال. اي (نسخه سوم) (راسل، 1996)، پرسشنامه دلبستگي تجربه‌هاي روابط نزديك ـ ساختارهاي رابطه (فدرندانبارك و اديتيك، 2014) و پرسشنامه طرحواره يانگ ـ نسخه كوتاه (يانگ و براون، 1999) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل مسير، تحليل شد. نتايج نشان داد كه الگوي نقش واسطه‌اي طرحواره‌هاي سازش‌نايافته اوليه در رابطه دلبستگي و احساس تنهايي با داده‌ها برازش مطلوب دارد. اثر مستقيم دلبستگي اجتنابي بر طرحواره‌هاي بريدگي و طرد، ديگر جهت‌مندي، گوش‌به‌زنگي بيش از حد و بازداري و محدوديت‌هاي مختل، مثبت معنادار است؛ اما اثر مستقيم دلبستگي اجتنابي بر طرحواره خودگرداني و عملكرد مختل، معنادار نيست. افزون بر آن، اثر مستقيم دلبستگي اضطرابي بر طرحواره‌هاي بريدگي و طرد، خودگرداني و عملكرد مختل ديگر جهت‌مندي و گوش‌به‌زنگي بيش از حد و بازداري، مثبت معنادار است؛ اما اثر مستقيم دلبستگي اضطرابي بر طرحواره محدوديت مختل، معنادار نيست. همچنين، اثر مستقيم دلبستگي اجتنابي و دلبستگي اضطرابي و طرحواره‌هاي بريدگي و طرد و گوش‌به‌زنگي بيش از حد بازداري بر احساس تنهايي، مثبت معنادار و اثر مستقيم طرحواره ديگر جهت‌مندي بر احساس تنهايي، منفي معنادار است؛ اما اثر مستقيم طرحواره‌هاي خودگرداني و عملكرد مختل و محدوديت‌هاي مختل بر احساس تنهايي، معنادار نيست. اين يافته‌ها نشان مي‌دهد كه طرحواره‌هاي سازش‌نايافته اوليه بريدگي و طرد، گوش‌به‌زنگي بيش از حد بازداري و محدوديت مختل در رابطه دلبستگي و احساس تنهايي نقش واسطه‌اي دارند.