شگردهاي خاص نويسندگي محمد ابراهيم باستاني پاريزي در پژوهشهاي تاريخي

در اين مقاله به مهمترين اختصاصات سبكي، در كلام باستاني پاريزي، پرداخته شده است. به اذعان علماي تاريخ و تاريخنگاران معاصر، باستاني در نگارش تاريخ شيوه اي منحصربه فرد داشته كه نتيجۀ آن، جذابيت و محبوبيت آثار وي و ترويج مطالعۀ تاريخ، در ميان اقشار مختلف جامعه شده است؛ با اين حال و با وجود نگارش آثار ارزشمند متعدد، در ميان دانشجويان ادبيات چهره اي تقريباً ناشناخته است و ازآنجاكه ايشان، بدليل كتابها و مقالات فراوان، حكم پيشكسوتي را با خود حمل ميكرده، لازم است سبك او مورد مداقّه و بررسي قرارگيرد.هدف اين مقاله، معرفي مرحوم باستاني پاريزي بعنوان يك نويسندۀ صاحب سبك است. براي اين منظور، ضمن بيان چند مورد از اختصاصات مهم سبكي ايشان، براي آنها نمونه هايي ذكر شده است. مهمترين اين اختصاصات، طنز است. بعد از آن، بكارگيري تشبيه و تمثيل است كه نقشهاي تصويرگري، ارشاد و تنبيه را با هم اجرا ميكند. همچنين شيوۀ سهل و ممتنع در روايت تاريخ و قالب داستاني، همگام با استفاده از تكنيك جريان سيّال ذهن و تداعيهاي فراوان، به نثر ايشان روح بخشيده، علاوه بر آن، با بهره گيري از بخشهاي كهن زبان، موفق به تحريك حس نوستالژي و دلتنگي به گذشته و تجديد خاطرات تلخ و شيرين خواننده و ايجاد جذابيت در سخنش شده است