ديوان روشن شيرازي و ويژگيهاي سبكي و ادبي آن

ميرزا احمدبن محمدحسين متولي باشي متخلص به روشن از شاعران قرن سيزدهم هجري قمري است. وي از متوليان آستان مبارك حضرت شاهچراغ (ع) بوده و اين مسئوليت بصورت موروثي در خاندان وي از نسلي به نسل ديگر منتقل شده است. ميرزا احمد متولي باشي ديوان شعر ارزنده اي دارد كه علي اكبر شاكر بخط نستعليق شكسته آن را كتابت كرده و نسخۀ خطي آن در كتابخانۀ حضرت شاهچراغ شيراز نگهداري ميشود. ميرزا احمد شيعه مذهب بوده و ارادت قلبي ويژه اي به خاندان عصمت و طهارت داشته است. بخش وسيعي از ديوان وي به اشعاري اختصاص دارد كه در رثاي امام حسين(ع) و واقعۀ كربلا سروده شده. از ديگر موضوعات شعري روشن، بيان انديشه هاي قلندرانه و مغانه، موضوعات عاشقانه، مدح، وصف و نيز برخي وقايع زندگي شخصي شاعر است. سرودن ماده تاريخ نيز مورد توجه او بوده است. ديوان روشن 3016 بيت دارد كه در قالبهاي مختلف از جمله قصيده، غزل، قطعه، تركيب بند، مسمط و رباعي سروده شده است.اين ديوان تاكنون تصحيح و چاپ نشده و در اختيار جامعۀ ادبي كشور قرار نگرفته است، از اين رو نگارندگان اين مقاله بتصحيح و مقدمه نويسي آن مبادرت كرده و در اين مقاله ضمن معرفي ميرزا احمد متولي باشي و خاندان وي كه جايگاه ارزنده اي در علم و هنر و ادب داشته اند، بمعرفي اجمالي ديوان روشن و ويژگيهاي سبكي و ادبي آن پرداخته اند.