تحليل و پهنه‌بندي مقدار بيشينه بارش روزانه ايران با استفاده از توزيع ويكباي و تكنيك زمين آمار

بررسي تغيير مكاني بيشينه بارش روزانه به منظور ارزيابي منابع آب و پيش بيني حوادث طبيعي از اهميت زيادي برخوردار است. در پژوهش حاضر توزيع ويكباي به عنوان مناسب ترين توزيع احتمالاتي با استفاده از آزمون كولموگروف اسميرنوف براي برآورد بيشينه بارش روزانه در دوره بازگشت هاي 2، 5، 25، 50 و 100 سال به دست آمد. توزيع ويكباي بر داده هاي بيشينه بارش روزانه برازش داده شد. با استفاده از روش كريجينگ ساده مقدار نيم تغييرنما در دوره بازگشت هاي مذكور محاسبه و منحني مربوط به آن ترسيم شد و مدل مناسبي به اين نقاط برازش داده شد. سپس نقشه هاي خطوط هم مقدار  در دوره بازگشت هاي مذكور ترسيم شد. نتايج نشان داد كه ساختار مكاني بيشينه بارش روزانه براي دوره هاي بازگشت 2، 5 و 25 سال از مدل گوسي و دوره هاي بازگشت 50 و 100 سال از مدل كروي پيروي مي كند. مناسب بودن مدل نيم تغييرنماها با بهره گيري از روش اعتبارسنجي متقابل و محاسبه آماره هاي خطاي بيشينه و درصد خطاي جذر ميانگين مربعات ارزيابي شد. معيار خطاي جذر ميانگين مربعات ارزيابي براي تمام دوره هاي بازگشت كمتر از 40% شد كه نشانه دقت تخمين است. روش كريجينگ ساده براي پهنه بندي بيشينه بارش روزانه روش مناسبي است. در همه نقشه ها، نواحي مركزي ايران نسبت به ديگر نقاط، كمترين بارش روزانه را دارا هستند. علت تفاوت مكاني در نقشه ها در دوره بازگشت هاي مختلف، تفاوت در مقدارهاي بارش روزانه در دوره بازگشت هاي مورد نظر است. بدين معنا مناطقي كه در يك محدوده همگن قرار گرفته اند از نظر مقدار بارش در هر دوره بازگشت، به يكديگر نزديك تر هستند.