ارزيابي اثر چهار گياه از رشته كوه كپه داغ بر تكثير سلول‌هاي سرطاني رده هپاتوكارسينوما

مقدمه: كارسينوم هپاتوسلولار يكي از شايع‌ترين دلايل مرگ ناشي از سرطان در جهان مي‌باشد. در اين ارتباط، مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات چهار گياه جمع‌آوري‌شده از كوه‌هاي كپه داغ خراسان بر تكثير سلول سرطاني رده هپاتوكارسينوما انجام شد. اين گياهان عبارت بودند از: آنغوزه هزار مسجد (Ferula latisecta)، جاشير گچ‌دوست (Prangos latiloba)، مرزه جنگلي (Satureja mutica) و پياز غول‌آسا (Allium giganteum). مواد و روش‌ها: سلول‌هاي هپاتوكارسينوماي رده HepG2 با غلظت‌‌هاي 12.4005 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر از عصاره آبي الكلي خيسانده از اندام هوايي گياهان مذكور تيمار شدند. پس از 24 ساعت، درصد سلول‌هاي زنده و ميزان راديكال‌هاي آزاد اكسيژن تعيين گرديد و از سلول‌هاي فيبروبلاست لثه انسان به‌عنوان سلول غيرسرطاني كنترل استفاده شد. در نهايت، داده‌ها در نرم‌افزار SPSS 20 با استفاده از آزمون واريانس يك‌طرفه و آزمون تعقيبي Dunnett تجزيه و تحليل گرديدند. يافته‌ها: بر مبناي نتايج، عصاره پياز غول‌آسا و مرزه جنگلي اثر معناداري بر زنده‌ماني سلول‌هاي هپاتوكارسينوما نداشتند. آنغوزه هزار مسجد در غلظت 400 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر و جاشير در غلظت‌هاي 200 و 400 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر درصد سلول‌هاي زنده را كاهش دادند (P 0.05)؛ اما عصاره جاشير در غلظت 200 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر تأثيري بر زنده‌ماني فيبروبلاست‌ها نداشت. اين عصاره توليد راديكال‌هاي آزاد اكسيژن در سلول‌هاي هپاتوكارسينوما را كاهش داد (p 0.001). نتيجه‌گيري: از ميان گياهان مورد بررسي، جاشير گچ‌دوست توانست در غلظتي كه اثر سمي بر فيبروبلاست نرمال نداشت، تكثير سلول هپاتوكارسينوما را مهار كند. اين اثر با مكانيسمي غير از مسير آسيب اكسيداتيو ايجاد شده است.