اثرات نورولوژيك و محافظت عصبي گياه بادرنجبويه با نام علمي L. Melissa officinalis

مقدمه: بادرنجبويه با نام علمي L. Melissa officinalis گياهي است از خانواده نعناعيان كه در طب سنتي ايران در درمان طيف وسيعي از بيماري‌ها از جمله بيماري‌هاي نورولوژيك همچون فراموشي، صرع، فلج، سكته مغزي، ميگرن و سرگيجه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مطالعات فارماكولوژيك بسياري نشان‌دهنده اثرات محافظت عصبي بادرنجبويه و ماده مؤثر اصلي آن (رزمارينيك اسيد) مي‌باشند. با توجه به شيوع بالاي بيماري‌هاي سيستم اعصاب مركزي و آلزايمر و نيز با توجه به استفاده از بادرنجبويه به‌عنوان داروي مؤثر در درمان اين بيماري‌ها در طب سنتي، در مقاله مروري حاضر به تعيين اثرات اين گياه و تركيبات اصلي آن بر بيماري‌هاي عصبي و نيز اثرات محافظت عصبي آن‌ها پرداخته شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مرور منابع (Review Article) مي‌باشد. در اين مطالعه كتاب‌هاي مهم طب و داروسازي سنتي و همچنين پايگاه‌هاي داده‌پردازي معتبر علمي جهت يافتن كاربردهاي گياه در بيماري‌هاي عصبي و مرتبط با سيستم اعصاب مركزي از ديدگاه طب سنتي مورد جستجو و بررسي قرار گرفتند. يافته‌ها: بادرنجبويه با مكانيزم‌هاي متفاوتي از جمله سركوب استرس اكسيداتيو، مهار استيل‌كولين‌استراز، تحريك گيرنده‌هاي استيل‌كولين و گاباA و مهار آنزيم‌هاي متالوپروتئيناز2 و مونوآمين اكسيداز اثرات خود را اعمال مي‌نمايد. شكل خوراكي بادرنجبويه به مدت هشت هفته عموماً در درمان بيماري‌هاي مذكور مؤثر بوده و بدون عارضه مي‌باشد. نتيجه‌گيري: استفاده از گياه بادرنجبويه به‌عنوان داروي كمكي براي درمان برخي از بيماري‌هاي سيستم عصبي به‌ويژه آلزايمر مي‌تواند باعث بهبود و جلوگيري از پيشرفت اين بيماري‌ها گردد.