عنوان مقاله :
پژوهشي بر آرايه هاي هندسي موجود در نگار ه هاي شاهنامه بايسنقري
پديد آورندگان :
حاجي زاده ، محمد امين دانشگاه بيرجند - دانشكده هنر - گروه فرش , بيدختي ، محمدعلي دانشگاه بيرجند - دانشكده هنر - گروه صنايع دستي , عظيمي نژاد ، مريم دانشگاه تربيت مدرس
كليدواژه :
نگارگري , شاهنامه بايسنقري , آراي ههاي تزييني , گره هندسي
چكيده فارسي :
يكي از وجوه شاخص هنرهاي اسلامي، كاربرد تزيينات است. حضور آرايه هاي تزييني براي منقش ساختن سطوح، ب هويژه درنگارگري دوره تيموري متداول بوده است. از نسخ مصور مشهور دوره تيموري، مي توان به شاهنامه بايسنقري 1 اشاره كرد. ايننسخه، سرشار از نقوش تزييني هندسي است. اين مقاله باهدف شناخت گره هاي هندسي نگاره هاي شاهنامه بايسنقري، بررسينحوه كاربرد آن ها در بخش هاي مختلف از حيث نوع، روش اجرا، رنگ و محل به كارگيري اين تزيينات انجام شده است. گردآوريداد هها با استناد به منابع مكتوب، صورت گرفته است كه به روش توصيفي )تحليلي( به بررسي داده هاي ب هدست آمده از نمونه هايمطالعاتي م يپردازد. بر اين اساس پرسش هاي زير مطرح است: گر ههاي هندسي موجود در نگاره هاي شاهنامه بايسنقري چه ويژگ يهايي دارند؟ شيوه كاربرد گر ههاي هندسي در نگاره هاي شاهنامه بايسنقري چگونه است؟نتايج حاصل از بررسي نگاره هاي شاهنامه بايسنقري، نشان مي دهد كه كاربرد تزيينات و گره هاي هندسي در قالب هايهشت « ،» پيلي شمسه دار « ،» هشت منتظم « آجركاري و كاشي كاري نمود بيشتري داشته و عمده گره هاي مورداستفاده، شاملاست كه گر ههايي بر پايه عدد مبناي هشت هستند. اين گر هها غالباً در سطوح ايوان، كف و » شمسه و بازوبندي « و » و صابونكديوارهاي بنا و در قالب گر هچيني چوبي ب هعنوان حفاظ در و پنجره استفاده شده است. كاربرد نقوش تزييني و استفاده از سطوحمنقش با تزيينات و نگاره هاي هندسي، منجر به افزايش شكوه تصويري نگاره هاي شاهنامه بايسنقري شده است.
عنوان نشريه :
نگارينه هنر اسلامي