بررسي اجمالي قاعده الزام

نتايج حاصل از تحقيق نشان مي دهد كه قاعده الزام، يكي از قواعد مسلم عقلايي و مشهور در فقه اماميه است. بر اساس اين قاعده، هر مذهبي به همان احكام و قوانيني كه خود بدان اعتقاد و باور دارد، ملزم مي شود. از نظر گستره و كاربرد، نيز قاعده اي است عام كه علاوه بر ابواب احوال شخصيه، در همه يا در اكثر ابواب فقهي، مانند معاملات به معني الاعم، قابل اجراست. اين قاعده، از جمله قواعد فقهي - حقوقي است كه در فقه از جايگاهي والا برخوردار است. اين قاعده، گرچه در حقوق خصوصي كاربرد چنداني ندارد، ولي بدون فايده حقوقي نيز نمي باشد. گستره قاعده در مكاتب مختلف فقهي، علاوه بر مذاهب اسلامي و الهي، شامل اديان غيرالهي و غير ديندار -مانند مشركان و بت پرستان- نيز مي شود. به طور كلي، بايد گفت: اسلام در كنار مسائل فردي و عبادي، به قوانين اجتماعي پرداخته و رفتار اسلام با اديان ديگر در تمام دوران، رفتاري شايسته و عادلانه بوده و بر پايبندي به عقدها و پيمان ها بين مسلمانان و غير مسلمانان فرمان داده و بر ضرورت رعايت حقوق مربوط به احوال شخصيه ايشان، از ديرباز تأكيد كرده است.