بررسي فرضيه پناهگاه آلودگي در ايران: كاربرد مدل خود توضيحي با وقفه‌هاي گسترده همراه با آزمون شكست ريشه واحد

در مطالعه حاضر به بررسي و آزمون فرضيه پناهگاه آلودگي در ايران، با استفاده از دو شاخص جريان سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و درجه باز بودن اقتصاد در قالب دو مدل پرداخته شده است. در اين مطالعه اثر متغيرهاي سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي، توليد ناخالص داخلي، مصرف انرژي، درجه باز بودن اقتصاد و درصد شهرنشيني بر روي انتشار گاز دي اكسيدكربن به عنوان شاخصي از كيفيت محيط‌زيست، در قالب مدل خود توضيحي با وقفه‌هاي گسترده (ARDL) با استفاده از داده‌هاي سال‌هاي 13941350 بررسي شده است. وجه تمايز اين تحقيق با ساير مطالعات انجام گرفته مربوط به مباحث زيست‌محيطي با استفاده از داده‌هاي سري زماني در ايران، لحاظ شكست ساختاري متغيرها مي‌باشد. نتايج نشان داد بين رشد اقتصادي، مصرف انرژي و درصد شهرنشيني و آلودگي محيط‌زيست رابطه مثبت و معني‌دار وجود دارد. همچنين فرضيه زيست‌محيطي كوزنتس مورد تأييد قرار گرفت. متغير سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي عليرغم تأثير مثبت بر انتشار گاز دي اكسيدكربن از نظر آماري معني‌دار نمي‌باشد. لذا بر اساس اين متغير فرضيه پناهگاه آلودگي صادق نيست. اما اثر شاخص درجه باز بودن اقتصاد بر انتشار سرانه مثبت و معني‌دار مي‌باشد و فرضيه پناهگاه آلودگي در ايران صادق است. بنابراين پيشنهاد مي‌شود در واردات كالاها به مسائل زيست‌محيطي توجه شود.