عليت عاملي و معضل معقوليت

دليل بنيادين، مهم‌ترين استدلال شكاكانه‌ براي اثبات نامنسجم‌بودن اختيارگرايي است كه گيلن استراوسن آن را مطرح كرده و بحث‌هاي بسياري در پي داشته است. ايده‌ي اصلي دليل بنيادين عبارت است از اينكه مختاربودن واقعي مستلزم آن است كه شخص، علت بالذات (علت خويشتن‌) باشد، درحالي‌كه علت بالذات بودن براي انسان‌ها محال است. اين همان معضلي است كه با عنوان مسئله‌ي معقوليت يا تصادف مي‌شناسيم. مسئله اين است كه آيا مي‌توان به‌نحوي معنادار به آزادي ناهمسازگرايانه باور داشت. معضل معقوليت محصول شرايطي است كه در آن، افعال ما دليل كافي ندارند. طرف‌داران نظريه‌ي عليت عاملي معتقدند كه قادرند اين مشكل را حل كنند. براساس اين ديدگاه، عامل، رابطه‌اي ويژه با فعل خود دارد (عليت بي‌واسطه) كه بدوي و تحويل‌ناپذير به عليت ميان رويدادهاست. من در اين مقاله، دليل بنيادين و نظريه‌ي عليت عاملي را بررسي كرده‌ام و نتيجه گرفته‌ام كه نظريه‌ي عليت عاملي مي‌تواند از مشكلاتي كه اين استدلال مطرح مي‌كند رهايي يابد.