امكان صدور حكم به خسارت تنبيهي از سوي نهادهاي داوري در نظام هاي حقوقي ايالات متحدۀ امريكا و ايران

Comparative Study of Possibility of Punitive Damage Verdict issuance by Arbitration Institutions in the United States and Iranian Law

هدف اوليه از حكم به جبران خسارت جبران كردن زياني است كه به خواهان وارد شده است تا او را به وضعيت سابق برگرداند. در حقوق ايران، اصل بر ترميمي بودن خسارت و بازگرداندن زيان‌ديده به وضع سابق است؛ منتها خسارت تنبيهي كاملاً متفاوت از موارد فوق است. در كشورهايي مثل انگلستان و امريكا، كه خسارت تنبيهي را در حد وسيع پذيرفته‌اند، خسارت تنبيهي را مبلغي مشخص تعريف كرده‌اند كه از طرف دادگاه جداي از هر گونه خسارت جبراني يا اسمي به دليل سوء رفتار شديد خوانده مورد حكم قرار مي‌گيرد. در حقوق ايران، همانند كشورهاي عضو سيستم رومي‌ـ ژرمني، در دعاوي خصوصي، خسارت تنبيهي قابليت اِعمال ندارد. با وجود اين، در بُعد بين‌المللي و در واكنش به برخي اقدامات كشورهايي كه ايران را به خسارت تنبيهي محكوم مي‌كنند، بالاخص دولت امريكا، قانون‌گذار ايراني نهايتاً در سال 1390 خسارت تنبيهي را براي رسيدگي به دعاوي مدني عليه دولت‌هاي خارجي به رسميت شناخته است. با اين وصف سؤال اين است كه آيا امكان صدور حكم به خسارت تنبيهي از سوي نهادهاي داوري، به‌خصوص در ايالات متحدة امريكا، وجود دارد؟ در اين مقاله، ضمن بررسي اين موضوع، به امكان يا عدم امكان اجراي احكام نهادهاي داوري در خصوص خسارت تنبيهي توسط دادگاه‌هاي ملي نيز پرداخته خواهد شد.

The main purpose of issuing punitive damage verdict is to make compensation for the loss inflicted on the plaintiff and to restore the plaintiff to the status quo ante. In Iranian law, the basic principle is to recover the damage and restore the plaintiff to the status quo ante, but the punitive damage is completely different. In other countries, including England and the US, in which punitive damage is accepted in a broad sense, the punitive damage is defined aside from any compensatory damages or nominal damages which are considered in issuing the verdict due to extreme misconduct of the defendant. As in the members of Romano-Germanic Legal System, in Iranian law punitive damage is not applied in private lawsuits. Despite this situation, and regarding international aspect, and in response to some measures taken by countries - the US, in particular - in sentencing Iran to punitive damage, the lawmaker, eventually, recognized punitive damage in considering civil lawsuits against foreign governments in 2011. A question, however, arises here is that it is possible for arbitration institutions in common-law obedient countries to issue punitive damage verdict. In this paper, we discuss this issue and also possibility or non-possibility of execution by national courts of the punitive damage verdicts issued by arbitration institutions.