سنجش تاثير شاخص‌هاي ساختار فضايي شبكه ارتباطي بر فرسودگي حاصل از نفوذناپذيري (نمونه موردي: بافت‌هاي فرسوده شهر زنجان)

Measuring the effect of spatial structure indices of Street network on the deterioration caused by impermeability (Case study: the deterioration tissues in Zanjan)

امروزه يكي از مشكلات اساسي، فرسودگي بافت­هاي شهري ناشي از كمبود دسترسي و نفوذ ناپذيري است. مطالعات انجام شده بر روي بافت­ هاي فرسوده نشان مي­دهد كه عامل اصلي فرسودگي براساس معيار نفوذپذيري بيشتر ناشي از ضعف ساختار فضايي شبكه معابر است. بنابراين آنچه در وضعيت موجود بررسي آن مهم شده، سنجش ميزان تأثيرگذاري ارزش­هاي ساختار فضايي بر ميزان فرسودگي در معابر با عرض­هاي كمتر از شش متر است كه مي­تواند كمك مؤثري در شناخت و بهبود وضعيت موجود اينگونه بافت­ها داشته باشد. اين پژوهش با هدف سنجش رابطه شاخص ­هاي ساختار فضايي شبكه ارتباطي از منظر چيدمان فضا با فرسودگي ناشي از شاخص نفوذ ناپذيري با استفاده از روش رگرسيون لجستيك انجام گرفته است. روش تحقيق، توصيفي _ تحليلي بوده كه اطلاعات نظري آن از طريق مطالعات كتابخانه­ اي جمع­ آوري گرديد. با توجه به اين كه تاكنون تحقيقات انجام گرفته در بررسي ساختار فضايي شبكه ارتباطي از منظر چيدمان فضا متكي بر تحليل كمي شاخص­هاي آن و يا تحليل گرافيكي بوده، در تحقيق حاضر سعي بر آن شده تا با توليد نقشه عرض معبر كل بافت فرسوده و كد دهي و الحاق آن به اين شاخص­ها براي سنجش رابطه بين آنها از روش سنجش و اندازه­ گيري آماري استفاده شود و از اين زاويه نيز موضوع مورد بررسي قرار گيرد. بدين منظور براي پاسخگويي به سئوالات پژوهش، رابطه بين متغيرهاي مستقل ساختار شبكه معابر و متغير وابسته نقوذ پذيري به كمك رگرسيون لجستيك بررسي شد. از اين رو در بافت­هاي فرسوده شهر زنجان بنا به نتايج حاصله از آماره والد، نشان داد كه متغير هم­ پيوندي فراگير و انتخاب تأثير معني­ داري بر فرسودگي ناشي از شاخص عرض معبر بافت فرسوده شهر زنجان ندارد. در صورتي كه متغير اتصال (با كمترين تغيير) و سپس هم­ پيوندي محلي، تأثير معني­ داري بر افزايش يا كاهش ميزان فرسودگي در وضعيت موجود دارد؛ چنانچه اين معني­ داري در سطح پنج ­درصد خطا با فرسودگي در عرض­هاي كمتر از شش متر وجود داشته است. اين نتيجه براي مقدار اتصال با نسبت بخت 0/358 بيشترين موفقيت را در كاهش ميزان فرسودگي نسبت به شاخص هم­پيوندي محلي با نسبت بخت 0/443 دارد. اين مسئله بيانگر آن است كه بهبود اتصال و هم­پيوندي محلي در بافت­ هاي فرسوده شهر زنجان از عوامل مهم در كاهش ميزان فرسودگي خواهد بود.