عنوان مقاله :
بازخواني حقيقت لذت در انديشه اخلاقي ابن‌سينا و ملاصدرا
عنوان به زبان ديگر :
Revision of the Reality of Pleasure in Avicenna’s and Sadra’s Ethical Thoughts
پديد آورندگان :
محمدي منفرد، بهروز دانشگاه تهران , عباسي پور، زهرا دانشگاه معارف اسلامي , مهدي‌پور، محمدحسن دانشگاه شهيد بهشتي
كليدواژه :
حقيقت لذت , قواي نفس , مراتب نفس , انديشه اخلاقي ابن‌سينا , انديشه اخلاقي ملاصدرا
چكيده فارسي :
حقيقت لذت و جايگاه وجودي و ارزشي آن در انديشه اخلاقي ابن‌سينا، امري حصولي و خطاپذير و درعين‌حال قابل وصول است. هر لذتي از قوه مخصوص خود حاصل و ادراك مي‌شود و در تاثيرگذاري و تاثيرپذيري بين قواي نفس، ميان اقسام و مصاديق لذت رابطه متباين وجود دارد. ملاصدرا با نقد و ابطال نظريه قواي نفس سينوي و جايگزين كردن نظريه مراتب تشكيكي و تفاضلي نفس در مراتب وجودي انسان، به حقيقت لذت و جايگاه وجودي و ارزشي آن پرداخته است. حقيقت لذت در حكمت متعاليه علاوه بر اينكه امر وجودي بوده، حضوري نيز هست و تخلّف ادراكي و خطاي تطابقي در آن راه ندارد. عالي‌ترين لذت از حيث شرافت در حكمت متعاليه، مربوط به لذائذ عقلي است و بر‌اساس فاعليت بالتسخير عقل در علم‌النفس صدرايي، لذائذ مادون عقل، از ارزش‌هاي اخلاقي برخوردار است. هدف از اين پژوهش ارائه راهكار عقلاني بر‌اساس علم‌النفس صدرايي، براي مديريت و تعامل اخلاقي با ادراكات تاثيرگذار مثل لذت در متن زندگي است.
چكيده لاتين :
The reality of pleasure and its existential role and value in Avicenna’s ethical thought is an acquired, falsifiable and at the same time achievable issue. Any pleasure results and is understood from its own special power, and there is a distinct relationship between types and examples of pleasure by influencing and being influenced in self faculties. Having criticized and nullified Avicenna’s self faculties and replaced the theory of skeptic and differential ranks of the self in the human existence ranks, Mulla Sadra dealt with the reality of pleasure and its existential role. The reality of pleasure in transcendental theosophy is presential in addition to being existential, and does not lend itself to sensory violation and comparative fallacy. The highest pleasure from the perspective of nobleness in transcendental theosophy pertains to intellectual pleasures, and on the basis of by-compulsion agency of intellect in Sadra’s study of self, infra-intellectual pleasures bear ethical values. The purpose of the present study is to give rational solutions on the basis of Sadra’s study of self in order to ethically manage and interact with effective perceptions such as pleasure in life.
عنوان نشريه :
پژوهش نامه اخلاق
