اخلاق تفسير در جغرافياي معرفتي مطالعات قرآني

Interpretation Ethics in Epistemological Geography of Koranic Studies

«اخلاق تفسير» يكي از شاخه‌هاي دانش اخلاق و متعلَّق اخلاق كاربردي است. مسئله پژوهش حاضر، ترسيم قلمرو معرفتي «اخلاق تفسير» در «مطالعات قرآني» است. اخلاق تفسير به‌عنوان شاخه‌اي از اخلاق كاربردي، هويت ميان‌رشته‌اي دارد. از طرفي به دانش اخلاق، به‌مثابه يك نظام معرفتي [رشته] متعلق است و از‫جهت‌ديگر، به گستره معرفتي تفسير تعلق دارد. ازآنجا‫كه اين دانش نوظهور به اندازه كافي رشد نكرده‫است و تعين معرفتي نيافته‫است، نشان‫دادن جايگاه و قلمرو معرفتي اخلاق تفسير در دانش اخلاق و مطالعات قرآني مي‌تواند ما را در تبيين روش و جنس پژوهش و بايسته‌ها و الزامات روش‌شناختي و معرفت‌شناختي آن ياري كند. نتيجه پژوهش آن است كه اخلاق تفسير سه حوزه كنشي (عملِ تفسير)، فرايندي (فرايند تفسير به‌مثابه پژوهش) و دانشي (گستره معرفتي علم تفسير) را شامل مي‌شود. نيز براساس ساحت‌هاي سه‌گانه مطالعات ناظر به فهم و تفسير قرآن، اخلاق تفسير در سه سطح پيشاتفسير، فرايند تفسير و پساتفسير (فراورده تفسير) قابل بررسي است.

“Interpretation ethics” is one of the branches of ethics and an affiliate of applied ethics. The purpose of the present study is to delineate the epistemological domain of “interpretation ethics” in “Koranic studies”. Interpretation ethics, as an offshoot of applied ethics, is of an interdisciplinary identity. On the one hand, it is affiliated with ethics as an epistemological system [field of study], but on the other, it pertains to the epistemological scope of interpretation. Since this emerging science has not developed well enough and not been determined epistemologically, portrayal of the role and epistemological scope of interpretation ethics in the fields of ethics and Koranic studies can help us account for the method and type of research, and methodological and epistemological necessities. The study is to conclude that interpretation ethics comprises three scopes of action (the act of interpreting), process (the process of interpreting as research) and science (the epistemological breadth of the science of interpreting). Moreover, dependent upon the three-fold realms of the studies concerning Koranic understanding and interpretation, interpretation ethics can be investigated in three levels of pre-interpretation, during interpretation and post-interpretation (the product of interpreting).