استكبار و استضعاف در قرآن

Showing Arrogance and Oppression in the Holy Quran

استضعاف و استكبار ازجمله روابط اجتماعي است كه در آن، طرف غالب، ديگري را در ضعف نگه مي‌دارد. قرآن كريم نيز اين رابطه را به صورت گسترده‌اي مورد توجه قرار داده است. پديده استضعاف در كاربرد قرآني در بيشتر موارد در برابر نوعي برتري‌طلبي (استكبار) نمايان مي‌شود. در روايت قرآني، استكبار با سرپيچي شيطان از فرمان الهي آغاز شده و به همراه قدرت در ميان جامعه انساني گسترش يافت. نظر به پپامدهاي دوقطبي‌شدن جامعه به استضعاف و استكبار، مقابله با استكبار با شيوه‌هاي خردمندانه و گوناگون سرلوحه برنامه‌هاي انبيا در آيات قرآني است. ازاين‌رو، شناخت نشانه‌هاي مستكبران و آثار و پيامدهاي آن براي مقابله و مبارزه با اين خوي و خصلت نابودگر و استضعاف‌زدايي از جامعه از منابع معرفتي مفيد و سازنده است. تدبر در آيات قرآن و روايات و سيره معصومان عليهم السلام و استفاده از نص و ظهور آيات با اتكا به ديدگاه مفسران، به شيوه توصيفي تحليلي، شيوه‌هاي مقابله با استكبار را در مذاكره، مدارا، دشمني، ارعاب، برخورد شديد و استضعاف‌زدايي از جامعه اسلامي روايت مي‌كند. اتخاذ رويكرد مناسب در مقابله با استكبار با هدف مقاوم‌سازي جامعه از درون، عمده‌ترين هدف سامان‌يابي نوشتار حاضر است.

Oppression and arrogance fall in the province of social relations, which indicates that the dominant party treats the other in a harsh way. The holy Quran gives special attention to this relationship. The Quran contrasts the phenomenon of oppression with the assumption of supreme power or arrogance. According to the Quran, arrogance first began with Satan's disobedience to the divine command, and then this kind of behavior polarization of society into oppression and arrogance, the Quran shows that confronting arrogance in rational and varied ways is at the heart of the prophets' mission. Therefore, in acquaintance with the characteristics of the arrogant and the effects and consequences of arrogance by relying on reliable sources is useful for confronting and combating this kind of destructive disposition and dislodging oppression from the society. Reflecting on the Quranic verses, narrations and lifestyle of the infallible Imams and making use of the text and presentation of the verses by relying on the views of the commentators, this paper uses a descriptive-analytical method to elucidate the methods of coping with arrogance in negotiation, toleration, enmity, intimidation, violent encounter, and dislodging oppression from the Islamic society. Adopting an appropriate approach to dealing with arrogance with the aim of empowering the society from within is the main purpose of conducting this study.