امكان‌سنجي تغيير جنسيت فنوتيپي در فيل‌ماهي و تاس‌ماهي ايراني

فيل‌ماهي (Huso hoso) و تاس‌ماهي ايراني (Acipenser persicus) با ارزش‌ترين خاويار دنيا را توليد مي‌كنند، به همين دليل توليد ماهيان تمام ماده در اين گونه‌ها اهميت بسيار زيادي دارد. از اين رو، در مطالعه حاضر تاثير استفاده از هورمون 17 بتا استراديول در جيره غذايي بر رشد و ماده‌سازي دو گونه فيل‌ماهي و تاس‌ماهي ايراني مورد بررسي قرار گرفت. ميانگين وزن اوليه در فيل‌ماهي و تاس‌ماهي ايراني به ترتيب 172 و 47 گرم بود. تراكم ذخيره‌سازي 25 عدد فيل‌ماهي در هر مخزن 1000 ليتري و 14 عدد تاس‌ماهي در هر مخزن 200 ليتري بود. در هر دو گونه، هورمون استراديول به مقدار 0 (شاهد) و 30 ميلي‌گرم (تيمار هورموني) به ازاي هر كيلوگرم غذا اضافه شد و در قالب دو تيمار و دو تكرار در فيل‌ماهي و دو تيمار و سه تكرار در تاس‌ماهي ايراني مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در هر دو گونه فيل‌ماهي و تاس‌ماهي ايراني به ترتيب بعد از 40 و 100 روز، رشد به شدت تحت تاثير هورمون استراديول قرار گرفت. بررسي برش‌هاي بافتي گنادها نشان داد كه در هر دو گونه، درصد ماده‌ها در تيمار هورموني بيش‌تر از شاهد بود. در تيمار هورموني فيل‌ماهي 72.5 درصد ماده، 17.5 درصد نر و 10 درصد با جنسيت نامشخص بودند. در تيمار هورموني تاس‌ماهي 85 درصد ماده، 10 درصد نر و 5 درصد با جنسيت نامشخص بودند. ولي در گروه شاهد هر دو گونه، ماده‌ها كمتر از 60 درصد بودند. بنابراين استفاده از هورمون استراديول در تغيير جنسيت گونه‌هاي بررسي‌شده، نسبتا موثر بود. هر چند به دليل اثرات منفي آن بر رشد و سلامتي ماهيان، تعيين مقدار مناسب نيازمند مطالعات بيشتري است.