عوامل ماورايي پيشرفت اقتصادي از منظر قرآن كريم

Supernatural Factors of Economic Progress from the Viewpoint of the Holy Qur’an

سعادت انسان در ابعاد مختلف بسته به پديد آمدن اسباب و عواملي است كه در نظام هستي براي آن مقرر شده است. ازآنجاكه مكتب وحياني اسلام در پي تامين سعادت همه‌جانبه آدمي در دو بعد مادي و معنوي است، معيارها و عوامل اساسي اين مسير را معرفي كرده است. هدف از اين پژوهش شناخت ديدگاه قرآن درباره عوامل ماورايي پيشرفت اقتصادي است كه با روش توصيفي تحليلي مبتني بر تفسير موضوعي انجام شده و طي آن آيات مرتبط با مقوله عوامل ماورايي پيشرفت اقتصادي استخراج و جمع‌بندي شده است. عوامل ماورايي پيشرفت اقتصادي از منظر قرآن كريم به دو دسته عوامل در حوزه اختيار و عوامل خارج از حوزه اختيار آدمي قابل تقسيم است. عوامل در حوزه اختيار، شامل ايمان، عمل صالح، تقوا، پايداري بر باورهاي اساسي دين، صبر، شكر، استغفار، انفاق، ذكر، توكل و دعا. عامل خارج از حوزه اختيار، تنها شامل اراده الهي در توسعه رزق مي‌باشد.

human happiness in different dimensions is based on the specific factors, which is set in the universe. since Islam seeks to provide all-round human happiness in both the physical and the spiritual dimensions, it has introduced the basic criteria and factors for this path. using a descriptive-analytical approach this paper studies the supernatural factors of economic progress from the viewpoint of the holy Qur’an. These factors can be divided into two categories, the internal and external ones. Internal factors include faith, righteous deeds, piety, commitment to religious beliefs, patience, gratitude, forgiveness, charity, remembrance, reliance, and prayer, and the external factors include the divine will in provision.