تحليل كهن الگويي روياي يوسف (ع) بر پايه نمادها و اسطوره هاي اقوام سامي

The Archetypal Analysis of Yusuf's Dream Based on Semitic Symbols and Myths

يكي از مهم ترين زمينه هاي تحليلي در بررسي متن ادبي قرآن كريم تحليل كهن الگويي است كه با رويكردي تاريخي تطبيقي، مضامين و مفاهيم اين متن مقدس را در ارتباط با ساختارهاي رواني و فرهنگي مخاطبانش تفسير و تاويل مي كند. اين رويكرد بيش ترين تاثيرات را از نظريات كارل گوستاو يونگ درباره ناخودآگاه جمعي و كهن الگوها پذيرفته است و به مثابه يكي از رويكردهاي مهم در نقد ادبي معاصر به شمار مي آيد. مطالعه حاضر با اين هدف صورت مي گيرد كه با كمك اين رويكرد به بررسي روياي يوسف (ع) بپردازيم و زواياي كهن الگويي آن را به بحث و بررسي بگذاريم. سوال اصلي در اين پژوهش آن است كه آيا مي توان روياي يوسف (ع) را چنان كه در قرآن ياد شده است از نظرگاه روان شناسي تحليلي و رويكرد نقد كهن الگويي مطالعه كرد يا نه؛ و آيا مي توان از اين منظر، نمادهاي بازتابيده در اين رويا را تفسير نمود و دريافت هريك چرا كاربسته شده اند يا نه. مي توان چنين محتمل دانست كه سجده خورشيد و ماه و ستارگان از هسته مركزي كهن الگويي ناشي مي شود كه بازتاب آن را مي توان در اساطير ديد. هرگاه چنين باشد، آنچه اين آيه بازمي نماياند، گرچه حكايت از رويا ست، به حقيقت روان جمعي قوم يوسف (ع) را آشكار مي كند.

One of the most important analytical areas in the study of the literary text of the Holy Qur'an is Archetypal analysis that interprets and explains the contents and concepts of this sacred text in relation to the psychological and cultural structures of its audience. This approach has been mostly influenced by Karl Gustav Jung's theories of the collective unconscious and archetypes, and is regarded as one of the most important approaches in contemporary literary criticism. The purpose of this study is to explore the dream of Yusuf (AS) with the help of this approach and discuss its archetypal angles. The main question in this study is whether the dream of Yusuf (AS) can be studied from the perspective of analytical psychology and the archetypal critique approach, as mentioned in the Qur'an or not; and whether it can be Interpreted and understood why they have been used or not. It is probable that the prostration of the sun and the moon and the stars have been derived from the central core of archeology that can be seen in mythology. If so, what this verse recounts, though it is a dream, reveals the collective spiritual truth of the people of the time of Yusuf (AS).