انتساب كتاب الضعفاء به ابن غضائري: آسيب شناسي تحليل ها

The studying of the evolution of Imamie's ideas about the authenticity of Ibn-Ghazaeri's book, al-Dhu'afa

احمد بن حسين غضائري عالم شيعي بغدادي سده 4 و 5 ق صاحب تاليفاتي در زمينه رجال و كتاب شناسي، و از جمله، اثري با نام كتاب الضعفاء بوده است. شيخ طوسي خبر مي دهد با مرگ زودهنگام ابن غضائري آثار وي از ميان رفته، و بااين حال، نجاشي از آن ها مطالبي روايت كرده است. در اعصار بعد بزرگان مكتب حله و جبل عامل و پسينيان ايشان كتابي با نام الضعفاء و در انتساب به ابن غضائري را روايت، و غالبا به اقوال مندرج در آن اعتماد نموده اند. اين روايت و اين اعتماد با نقدها و ترديدهايي نيز همراه شده است. غالب اين ترديدها تا پيش از دوران معاصر نتيجه شك در اصالت كتاب نبود؛ ولي در دوره معاصر برخي انتساب اثر موجود را به ابن غضائري منكر شدند. در مطالعه پيش رو مي خواهيم با مروري بر سير تحول ديدگاه ها درباره كتاب الضعفاء و آسيب شناسي آن ها نشان دهيم انكار اصالت اثر و انتساب آن به ابن غضائري فاقد مستندات كافي است و پيروان چنين ديدگاهي بايسته هاي اعتبارسنجي كتب و شرائط عمومي نسخه ها را در نظر نگرفته اند. چنان كه خواهيم ديد، گزارش هاي تاريخي مرتبط با ابن غضائري و آرائش مويد نسبت كتاب الضعفاء به او ست و بررسي تطبيقي محتواي اثر با قرائن مختلف در منابع فرق و رجال نيز نشان از آن دارد كه نويسنده كتاب يك عالم امامي محتاط است؛ ويژگي هايي كه با آراء رجالي منقول از ابن غضائري تطبيق دارد.

Ahmad ibn Husain ibn Obaidullah Ghaza'eri has been the author of books on Rijal and bibliography. His views and his works were considered by two great reliers of his age, Sheikh Tusi and Najashi. In addition to Najashi, later on, a large number of elders from the school of Helle and Jabal Amel and their followers also narrated from copies of his works and cited. However, from the Safavid period to the recent era, doubts have arisen in his credibility, which was not due to the doubt in the book's authenticity. But in the contemporary era, some have been turned into Ibn al-Ghazaeri by the wrong ideas about the effects of the book, or the incorrect foundations of authentication. Meanwhile, the documentation used to disregard the authenticity of the book did not take into account much of the requirements for validating books and general terms of the editions. Historical reports related to Ibn Ghazaeri and his statements merely confirm the relation of al-Dafa's book to him. In addition, the comparative study of the content of the book with various indications in different parts of Rijal also indicates that the author of Emami's book is cautious, and his qualities are applicable to Ibn Ghazaeri.