بررسي و نقد ديدگاه مفسران از قرن سوم تا پنجم در خصوص عتاب در سوره عبس

A Study on frown (Abas) of the Viewpoints of Sunni Commentators with Shia Commentators from the Third to Fifth Centuries

آيآت آغازين سوره عبس، عتاب كننده شخصي است كه بخاطر حضور نابينايي چهره در هم كشيد. مبهم گذاري معاتب، سبب اختلاف در تعيين مصداق شده است. اين مساله انگيزه پژوهش حاضر شد تا ديدگاه مفسران اهل سنت و شيعه را از قرن سوم تا پنجم، دوره اول تدوين تفسير به روش تاريخي تحليلي و با ابزار كتابخانه اي بررسي كند تا معاتب آيات را مشخص كند. تحقيق بدست داد كه طبري و مفسران بعدي اهل سنت بر اساس روايات معتقدند پيامبر اكرم(ص) در حال گفتگو با اشراف قومش بود و از وي روي گرداند؛ در نتيجه مورد عتاب آيه قرار گرفت. ضعف اين تفاسير عدم بررسي متني و سندي روايات، اضطراب سند و متن و مغايرت با اخلاق نبوي است. مفسران شيعي روايت هاي اهل سنت را با اخلاق پيامبر مغاير دانسته و متعرض آنها نشده اند؛ و ظاهر آيه را حمل بر عتاب به غير پيامبر كرده اند كه طبق روايت امام صادق، يكي از بني اميه و طبق قولي عثمان بود. طبق راي نوآورانه، تولي به معناي رويگرداني همراه با خروج است؛ لذا عتاب آيه اول متوجه مخاطب پيامبر است كه با ورود ابن ام مكتوم، عبوس گشته و از مجلس بيرون شده است. پيامبر كه بشدت سرگرم گفتگو بود از خروج آن شخص ناراحت شد؛ در نتيجه عتاب هاي ملاطفت آميز بعدي متوجه ايشان است كه با اخلاق عظيم نبوي مغايرت ندارد.

The beginning verses of Sura Abbas are accompanied by a browbeat to a person who is frowning by the presence of a blind man. The ambiguity of the verse regarding the frowned person has caused the commentators to disagree about its case The results show that Tabari, a Sunni commentator in the second century, has narrated numerous accounts that have introduced the status of the descendant of Sura Abbas in relation to the question of Abdullah Maktoum and the frowning of the Prophet (pbuh), resulting in the revelation of the verse to the Prophet. He considered these traditions to be true. Subsequently Sunni commentators have also cited and commented on the same Tabari’s narratives as a reliable historical document. Shi'ite commentators believe in the Prophet's infallibility, so they do not regard the narrations as worthy of the Prophet's character and do not consider them correct. But there don’t narrate any hadith about the state of descending sura. They know the dignity of the revelation about Abdullah Maktoum, but they say that the person in question cannot be a prophet and did not carry appearance of the verse to the Prophet. the first blame was on the person who was ousted from Majlis upon entering the Prophet. The Prophet was upset, so the next reprimand is on him and is not contrary to their great morality.