تاثير واقدي بر تفاسير قرآن كريم: مطالعه موردي آيات مرتبط با غزوه احد

(Waqidi’s Influence on Fariqin’s Interpretations (Based on The Verses Related to The Battle of Uhud in Surah Al- Imran

واقدي مورخ سده 2ق در المغازي خود در پايان بررسي هر غزوه با استناد به آيات قرآن و بيان شان نزول آن‌ها، ذكر مصداق، جزئيات قصص و شرح واژگان مانند يك مفسر به تبيين مفهوم آيه پرداخته است. مراجعه مكرر مفسران به كتاب او در دوره‌‌هاي مختلف تاريخي نشان مي‌دهد كتاب مزبور علاوه بر آن كه ماخذي مهم در تاريخ اسلام بوده، منبعي متقن براي مفسران نيز به‌شمار آمده است. با اين مطالعه درصدد ايم گونه‌‌هاي تبيين اين مورخ از آيات و موضع مفسران را در برابر اين تبيين‌ها در مرور آيات نازل‌شده درباره جنگ احد بازشناسيم. بر اساس يافته‌‌هاي اين مطالعه، گزارش‌‌هاي واقدي در تبيين 17 آيه از 22 آيه مرتبط با غزوه احد در سوره آل عمران، خاصه در ترسيم جزئيات تاريخي با اعتماد بر آيات و روايات مورد پذيرش مفسران واقع شده است. راه‌يابي ‌گزارش‌‌هاي ‌او در تفاسير هم ارتباط با گرايش ‌تفسيري ‌مفسران‌، ويژگي‌‌هاي هر ‌عصر و نوع مخاطبان دارد.

Abu Abdullah Muhammad Ibn Waqid was a 2nd century AH historian, who in his book “Al-Maghazi” at the end of studying each campaign of the Prophet based on the Quran’s Surahs, commented on the details of the story and clarified the words like a commentator who explained the meaning of the verses. Repeated references of different commentators to his book in various times in the history shows that it is not only an important source in the Islamic history, but also a trusted reference for the commentators. The present study, with an analytical – descriptive approach case study of the Battle of Uhud, tried to find different forms of Waqidi’s explanations in interpretation and the stances of other commentators from the third to the tenth century AH in three different areas of narrating, referencing, and rejecting his explanations. Based on the findings of this study, Waqidi’s narrations in commentaries of 17 verses from 22 verses especially in illustrating historical details based on Quran’s verses, Hadiths, and verses’s form were accepted by commentators. His narrations are traced in other references according to the time and the audiences, as his interpretations are more significant in narrative and ijtihadi commentaries of the sixth century AH.