واكاوي و نقد راه‌كارهاي رفع تعارض بين روايات در مبحث «صلاه الناسي في النجس»

Analysis of Solutions to the Contradictions among Hadiths concerning the Subject of "the Forgetful Person’s Prayer in the Unclean

يكي از انواع صورت‌هاي مسأله «نماز در لباس يا بدن نجس» آن است كه مكلف از روي فراموشي در (لباس يا بدن) نجس نماز بخواند و بعد از اتمام، ملتفت شود، كه در آن سه نظريه مطرح است و علّت اصلي اختلاف، تعارض روايات مي‌باشد. در اين جستار به سبك مسأله محور، با روش كتابخانه­اي و به صورت توصيفي ـ تحليلي، به راه‌كارهايي كه براي حل اين تعارض بيان شده، اشاره كرده و به بررسي و نقد آن‌ها پرداخته‌ايم؛ جمع بين اين روايات به اين صورت است كه اگر مكلّف در عروض نسيان كوتاهي كرده، نماز باطل است و اگر با كمال تحفظ و اهتمام، نسيان بر او عارض شده، اعاده ندارد؛ دليل بر اين جمع آن است كه: اوّلاً امام صادق «عليه‌السّلام» در روايت سماعه حكم به اعاده را معلل به عقوبت فرموده‌اند و اعاده به خاطر عقوبت زماني معنا دارد كه فراموشي به جهت مسامحه باشد؛ ثانياً كلمه «فضيعت» در صحيحه محمّد بن مسلم اشاره به عدم اهتمام مكلف دارد زيرا در صورت توجّه مكلف، اين تعبير معنا نمي‌داشت.