راه حلي بر اساس منطق خطي به نفع ديدگاه واقع گرايي علمي در مساله تمايز هستومند‌هاي مشاهده پذير و مشاهده ناپذير

An argument based on linear logic in favour of scientific realism concerning the problem of observable/unobservable distinction

توانايي كشيدن خط تمايز دقيق بين هستومند‌هاي مشاهده‌پذير و مشاهده‌ناپذير در نظريه‌هاي علمي به عنوان موضوعي مورد مناقشه در بين دو ديدگاه مخالف واقع‌گرايي علمي و پادواقع‌گرايي هنوز يكي از موضوعات باز در فلسفه علم مي‌باشد. يكي از استدلال‌هايي كه به نفع واقع‌گرايان ارائه شده است مدعي است كه نمي توان علي‌الاصول خط تمايزي بين اين هستومند‌ها كشيد. از طرف ديگر پذيرش انسجام ديدگاه پادواقع‌گرايي به نوعي مستلزم پذيرش تمايز بين هستومند‌هاي مشاهده‌پذير و نامشاهده‌پذير مي‌باشد. اگر به هر وسيله‌اي اين تمايز به صورت اصولي رد شود نتيجه آن عدم انسجام ديدگاه پادواقع‌گرايي خواهد بود. پادواقع‌گرايان براي دفاع از انسجام ديدگاه خود مبهم بودن مفاهيم مشاهده‌پذير و مشاهده‌ناپذير را مطرح مي‌كنند. در اين نوشتار تلاش خواهيم كرد تعبيري از منطق خطي را معرفي نماييم كه با به كار بردن آن مي‌توان وضوح بيشتري به محل نزاع بين واقع‌گرايان با پادواقع‌گرايان در مورد ناسازنماي ابهام بخشيد. نشان خواهيم داد كه اگر تعبير مورد نظر در ناسازنماي ابهام به كار گرفته شود به صورت منسجم تري مي توان ادعا كرد كه بر خلاف نظر پادواقع‌گرايان مبهم بودن مفاهيم مشاهده‌پذير و مشاهده‌ناپذير به نفع ديدگاه آنها نخواهد بود.

The possibility, or lack thereof, of drawing a sharp distinction between the observable and unobservable entities, as a main debate between the scientific realism and antirealism, is still one of the most controversial problems in philosophy of science. One of the arguments offered in favour of realism states that there is in principle no such a determinate distinction. On the other hand, the consistency of scientific antirealism relies on the distinction between the observable and the unobservable. If such a distinction is shown to be untenable in an objective manner, then as a consequence the antirealistic viewpoint would be inconsistent. Antirealists, in order to save the consistence of their viewpoint, point out to the (alleged) vagueness of the notion of “observable” and thus try to retain the distinction despite the apparent problems around it, as is the case in some well-known solutions for the paradox of vagueness. In this paper we will give a new interpretation of Linear Logic as it may shed a new light on the problem of vagueness and accordingly contribute to the studies pertained to the problem of the distinction between the observable and unobservable entities. We will show that if the offered approach to the problem of vagueness would be correct then to appeal to the vagueness of the notion of observabilty would not be helpful for the antirealistic viewpoint.