چالش‌ها ، فرصت‌ها و اثرات سياسي فضاي مجازي درنظام جمهوري اسلامي ايران

امروزه فضاي مجازي به بخش تفكيك‌ناپذيري از زندگي انسان‌ها تبديل شده و با سرعت شتابان، تمامي شئون و عرصه‌هاي زيست بشر را تحت تأثير قرار داده است اين رسانه‌ها، فضاي مناسبي را براي معرفي داشته‌هاي فردي/جمعي فراهم ساخته و همچنين ابزار و امكان مقابله با جنگ نرم دشمن را نيز در خود جاي داده است. بنابراين، با فراهم شدن فضاي ارتباط اجتماعي مجازي، فرهنگ‌هاي سنتي، ديني و خُرده‌فرهنگ‌ها نيز مجال عرض‌اندام يافته و امكان تحقق سلطه فرهنگي مورد نظر غرب بيش از پيش در حال رنگ باختن است.. فضاي مجازي با هر تعريف و تعبيري، قلمروي وسيع و رو به رشد است. هر روز در آن شاهد نوآوري و ورود نرم افزارهاي جديد هستيم كه با توجه به نيازهاي كاربران طراحي و ساخته مي شود، اين فضا به محل و محملي براي پاسخگويي به نيازهاي ارتباطي و عرضه توليدات تبديل شده است. عموماً وقتي كه صحبت از فضاي سايبري و مجازي مي‌شود، قريب به اتفاق ما متوجه سايت‌ها و صفحات وب مي شويم حال آنكه اين فضا بسيار گسترده و وسيع است كه مهمترين ابعاد آن عبارتند از شبكه‌هاي خبري و اجتماعي مجازي چند لايه، بازي هاي آنلاين، آموزشگاه هاي الكترونيك، اتاق هاي گفتگو، بانك هاي اطلاعاتي ديجيتال و ... كه در كنار ساير توليدات فرهنگي مثل فيلم ها و انيميشن ها كه با كمك ابزارهاي رايانه اي، سطح و فرآيندهاي جديدي پيدا كرده اند. بنابراين چه بخواهيم و چه نخواهيم، نه تنها همه ما از كاربران فضاي مجازي و ابزارهايي با هوش مصنوعي شده ايم، بلكه فضاي مجازي به موازات زندگي حقيقي، تاثيرات خود را بر محيط، رفتارها، باورها و روابط اجتماعي ما برجاي گذاشته و مي گذارد و چاره و گريزي جز پذيرش آن نيست. در چنين شرايطي بهترين گزينه براي مواجهه با آن، شناخت دقيق اين پديده با همه ابعاد به خصوص فرصت ها و تهديدات است تا بتوانيم آگاهانه به سراغ آن برويم. اين امر نيازمند كسب يك سري مهارت‌ است كه اصطلاحاً به آن سواد رسانه اي اطلاق مي شود. همچنين لازم است مسئولان امر به جاي رها كردن اين محيط بسيار مهم و تأثيرگذار در زندگي فردي و اجتماعي افراد جامعه، نسبت به هدايت و فرصت‌سازي از آن انديشه‌اي جدي و راهبردي داشته باشند و برنامه ريزي هاي ديگري كه موضوع اين بحث نيست. بنابراين روشن است كه اين حجم گسترده از تحولات دائمي، فرصت‌ها و تهديدهاي فراواني نيز با خودش به همراه دارد. در مقاله پيش رو به چالش‌ها و فرصت‌هاي فضاي مجازي در نظام جمهوري اسلامي ايران خواهيم پرداخت.امروزه فضاي مجازي به بخش تفكيك‌ناپذيري از زندگي انسان‌ها تبديل شده و با سرعت شتابان، تمامي شئون و عرصه‌هاي زيست بشر را تحت تأثير قرار داده است اين رسانه‌ها، فضاي مناسبي را براي معرفي داشته‌هاي فردي/جمعي فراهم ساخته و همچنين ابزار و امكان مقابله با جنگ نرم دشمن را نيز در خود جاي داده است. بنابراين، با فراهم شدن فضاي ارتباط اجتماعي مجازي، فرهنگ‌هاي سنتي، ديني و خُرده‌فرهنگ‌ها نيز مجال عرض‌اندام يافته و امكان تحقق سلطه فرهنگي مورد نظر غرب بيش از پيش در حال رنگ باختن است.. فضاي مجازي با هر تعريف و تعبيري، قلمروي وسيع و رو به رشد است. هر روز در آن شاهد نوآوري و ورود نرم افزارهاي جديد هستيم كه با توجه به نيازهاي كاربران طراحي و ساخته مي شود، اين فضا به محل و محملي براي پاسخگويي به نيازهاي ارتباطي و عرضه توليدات تبديل شده است. عموماً وقتي كه صحبت از فضاي سايبري و مجازي مي‌شود، قريب به اتفاق ما متوجه سايت‌ها و صفحات وب مي شويم حال آنكه اين فضا بسيار گسترده و وسيع است كه مهمترين ابعاد آن عبارتند از شبكه‌هاي خبري و اجتماعي مجازي چند لايه، بازي هاي آنلاين، آموزشگاه هاي الكترونيك، اتاق هاي گفتگو، بانك هاي اطلاعاتي ديجيتال و ... كه در كنار ساير توليدات فرهنگي مثل فيلم ها و انيميشن ها كه با كمك ابزارهاي رايانه اي، سطح و فرآيندهاي جديدي پيدا كرده اند. بنابراين چه بخواهيم و چه نخواهيم، نه تنها همه ما از كاربران فضاي مجازي و ابزارهايي با هوش مصنوعي شده ايم، بلكه فضاي مجازي به موازات زندگي حقيقي، تاثيرات خود را بر محيط، رفتارها، باورها و روابط اجتماعي ما برجاي گذاشته و مي گذارد و چاره و گريزي جز پذيرش آن نيست. در چنين شرايطي بهترين گزينه براي مواجهه با آن، شناخت دقيق اين پديده با همه ابعاد به خصوص فرصت ها و تهديدات است تا بتوانيم آگاهانه به سراغ آن برويم. اين امر نيازمند كسب يك سري مهارت‌ است كه اصطلاحاً به آن سواد رسانه اي اطلاق مي شود. همچنين لازم است مسئولان امر به جاي رها كردن اين محيط بسيار مهم و تأثيرگذار در زندگي فردي و اجتماعي افراد جامعه، نسبت به هدايت و فرصت‌سازي از آن انديشه‌اي جدي و راهبردي داشته باشند و برنامه ريزي هاي ديگري كه موضوع اين بحث نيست. بنابراين روشن است كه اين حجم گسترده از تحولات دائمي، فرصت‌ها و تهديدهاي فراواني نيز با خودش به همراه دارد. در مقاله پيش رو به چالش‌ها و فرصت‌هاي فضاي مجازي در نظام جمهوري اسلامي ايران خواهيم پرداخت.