بازنمايي وضعيت شناختي ارجاع در گفتمان روايي كودكان با اختلال اتيسم فارسي زبان براساس سلسله مراتب مفروض‌ بودگي

The Representation of Reference Cognitive Status in Persian-speaking Autistic Children’s Narrative Discourse Based on Givenness Hierarchy

اختلال طيف اتيسم، به‌عنوان اختلالي رشدي-عصبي، اختلالي است كه نقص‌هايي را در عملكردهاي شناختي، همچون حافظه، توانايي برقراري ارتباط و زبان، ايجاد مي‌كند. يكي از سطح‌هاي تاثيرگذار در زندگي اجتماعي افراد، توانايي توليد گفتمان روايي است كه مستلزم به‌كارگيري دانش و مهارت‌هاي زباني و شناختي به‌طور همزمان مي‌باشد. هدف پژوهش حاضر بررسي مقايسه‌اي بازنمايي ارجاع، به‌عنوان عنصر اصلي روايت، به‌وسيله عبارت‌هاي ارجاعي براساس شش وضعيت شناختي مطرح شده در «سلسله‌مراتب مفروض‌بودگي» گوندل، هدبرگ و زاخاراسكي (1993) در گفتمان روايي كودكان داراي اختلال اتيسم با عملكرد بالا و كودكان عادي فارسي‌زبان با توجه به سن آنها بود. به اين منظور، 24 كودك داراي اختلال اتيسم با عملكرد بالا و 24 كودك عادي، 7، 9 و 11 سال (هر گروه سني شامل 8 آزمودني) در اين پژوهش شركت كردند. روايت‌ها براساس داستان تصويري «قورباغه، كجايي؟» (ماير، 1969) گردآوري شد. سپس داده‌هاي حاصل از روايت‌هاي توليد شده مورد توصيف و تحليل قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد در بازنمايي ارجاع براساس وضعيت‌هاي شناختي «سلسله‌مراتب مفروض‌بودگي» به‌وسيله عبارت‌هاي ارجاعي مختلف بين دو گروه آزمودني در وضعيت‌هاي شناختي ارجاعي، فعال و كانوني تفاوت‌هايي وجود داشت. علاوه‌بر اين، افزايش سن، بر بازنمايي ارجاع براساس وضعيت‌هاي شناختي «سلسله‌مراتب مفروض‌بودگي» در روايت‌هاي كودكان داراي اختلال اتيسم با عملكرد بالا، برخلاف روايت‌هاي توليد شده توسط كودكان عادي، تاثيري نداشت.

Autism spectrum disorder (ASD), as a developmental-neuro disorder, is a disorder that creates impairments in the cognitive performances, such as memory, communication ability and language. One of the determining levels in the individuals’ social life is the ability to produce narrative discourse which entails applying linguistic and cognitive knowledge and skills simultaneously. The purpose of the present study was to provide a comparative study of the reference representation, as a narrative fundamental element, by using referential expressions based on the six cognitive statuses proposed in Gundel, Hedberg, & Zacharski’s (1993) “Givenness Hierarchy” in the narratives produced by Persian-speaking children with high-functioning autism (HFA) and typically developed (TD) children regarding their age. To this end, 24 children with high-functioning autism and 24 typically developed children, with the age 7, 9, 11 years old (each age group consisting of 8 subjects) were participated in this study. The narratives were elicited by the picture story book “Frog, where are you?” (Mayer, 1969). Then, the gathered data were analyzed by SPSS software. The results of the study indicated that there was differences between the two under study groups in representing the reference based on the cognitive statuses of “Givenness Hierarchy” by referential expressions. Furthermore, the age increase had no effect on the reference representation based on the cognitive statuses of “Givenness Hierarchy” in children with high-functioning autism’s narratives, in contrast to typically developed children’s narratives