راهبرد و معيار مطلوب كنترل رقابتي تملك‌ شركت‌ها: مطالعه‌اي در حقوق آمريكا، اتحاديه اروپا و ايران

An Analysis on Efficient Policy and Test for Competition Control of Undertakings Acquisition: Comparative Study in U.S, E.U and Iranian Law

تملك ديگر واحد­ها عمدتاً با انديشه تفوق بر رقبا صورت مي­گيرد. با اين وجود، گاه جريان آن‌ها آثاري مخرب در پي خواهد داشت. آثاري كه اداره­كنندگان بازار­ها را ناگزير به اتخاذ سياست­هايي رقابتي و اعمال راهبردي تخصصي خواهد كرد. در تمامي نظام­ها آنچه مبناي جهت‌دهي مراجع رقابت در رابطه با تملك­ها محسوب مي­شود و كيفيت عملكرد آنان را در اين خصوص تعيين مي‌كند، راهبرد (سياست) مورد پذيرش آن‌ها در مواجهه با مصاديق مخرب تملك‌ها است. هر آنچه اين سياست­ها كارايي بيشتري داشته باشند و از مبنايي دقيق­تر برخوردار باشند، نظارت بر تملك‌ها نتايج مطلوب­تري خواهند داشت. حال، پرسش اصلي آن است كه كنترل رقابتي تملك‌ها با تأكيد بر چه راهبردي بايد صورت گيرد تا در پي آن، نتايج مطلوب­تري حاصل شود؟ آنچه هدف اصلي اين پژوهش را تشكيل مي­دهد، ارائه مناسب­ترين راهبرد و ترسيم مطلوب­ترين معيار جهت كنترل رقابتي تملك‌ها است. مقاله حاضر مي‌كوشد با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و روش توصيفي- تحليلي و تطبيقي، با تعمق در رهيافت‌هاي متفاوت مطروحه در حقوق رقابت آمريكا و اتحاديه اروپا، ضمن تطبيق آ­ن­ها با رويكردهاي حقوق ايران، راهبردي مطلوب را براي مواجهه با تملك‌ها ارائه دهد و شاخصي كارآمد را براي كنترل آن‌ها ترسيم كند. مطلوب­ترين راهبرد و كارآمد­ترين سياست را بايد رويكردي دانست كه ضمن توجه به تفاوت­هاي ساختاري تملك‌ها با ادغام­ها، امكان نظارتي دقيق را بر تمامي جنبه‌هاي وجودي آن‌ مهيا سازد. از اين رو به منظور كنترل تملك­ها راهبردي را مي­توان مطلوب دانست كه از جامعيت لازم برخوردار باشد. به طوري كه تمامي زمينه­هاي وجودي آنان را در برگيرد و تنها بر بعدي خاص از زواياي مخل رقابت آن­ها نظير تقويت موقعيت مسلط، متمركز نشود.

Today companies acquire other corporations to overcome their competitors. Directors of companies use these strategies for obtaining more portions in competitive markets and increasing business power. But these policies can be regarded as destructive matters which damage market's competitive order. So in such situation we need restrictive policies of competition law. For controlling acquisitions, every legal system has its own policy. Sometimes these policies have fundamental differences with each other which result in diverse views. Differences between particular acquisition policies, are main factors which determine the way of confrontation by competition authorities. As much as these policies are more efficient, the control process of competition authorities would be more favourable. In this way the most important question is what is the best strategy for controlling acquisitions? This paper is going to analyze different approaches in U.S and E.U law in competition issues of acquisitions and compare them with Iranian law views, drawing an efficient strategy for controlling acquisitions in competitive markets. In this way, the most impressive policy is one which considers structural differences between merger and acquisition and provides exhaustive control on diverse aspects of latter one. It shouldn't concentrate on merely some competition disrupting aspects of acquisitions such as misuse of dominant position.