تحليل حقوقي كاركرد و نقش اتاق پاياپاي در معاملات مشتقه مالي

Legal analysis of the function and role of the clearing house in financial derivative transactions

اتاق پاياپاي يكي از اركان مهم و اساسي در بازار ابزارهاي مشتقه مالي است. كاركرد اين اتاق به ‌گونه‌اي طراحي شده است كه نه تنها نقض عهد در اين بازار را به حداقل مي‌رساند، ثبات و اطمينان آن را تضمين و تسويه معاملات در آن را نيز تسهيل مي‌كند. اين تحقيق با هدف آشنايي جامعه حقوقي و فعالان بازار بورس با كاركرد و نقش اتاق پاياپاي در اين بازار نگارش يافته است. بنابراين كاركرد و نقش اتاق در بازار مشتقات پرسش اصلي اين تحقيق است. در اين تحقيق ابتدا كاركرد اتاق و نحوه دخالت آن در بازار مشتقات مورد بررسي قرار گرفته است، سپس اين كاركرد با نهادهايي نظير ايجاب مفتوح، نمايندگي، ضمان و تبديل تعهد مقايسه شده و در نهايت به اين نتيجه رسيده است كه كاركرد و نقش اتاق ضمن شباهت‌هايي كه با اين نهادها دارد از جهات عديده با آن‌ها متفاوت است. بنابراين، بايد نقش اتاق را به ‌عنوان نهادي منحصر به فرد و با ويژگي‌هاي خاص خود تحليل كرد.

Clearing house is one of the important and basic institutions in the financial derivatives market. This house has been designed in such ways that not only minimize breaches by dealers of their contracts, but also ensures the security and certainty in the market and facilitates the transactions to be settled. This article aims to raise more awareness on the part of the legal community on the functions and roles of the clearing house in the market. Therefore, we will first discuss the house function in the market and how it intervenes in it and then will compare its nature with such legal institutions as open offer, agency, guarantee and novation and finally will conclude that despite some similarities between these institutions, the house nature differs from them in many respects.