اثربخشي برنامه عصب روان‌شناختي خانواده محور بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال نارسايي توجه/ بيش فعالي

The Effectiveness of Family-based Neuropsychological intervention program on Executive Functions of Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي از شايع‌ترين اختلال هاي عصبي تحولي دوران كودكي است. اين كودكان در معرض مشكلات زيادي در حوزه ي كاركردهاي اجرايي هستند. موضوع انعطاف‌پذيري عصبي اهميت مداخلات عصب روان‌شناختي را ازآن‌جهت كه اختلال در كاركردهاي اجرايي در اوايل كودكي ممكن است به اختلالات عملكردي بعدي منجر شود، آشكار مي‌سازد. لذا اين پژوهش به‌منظور بررسي اثربخشي برنامه مداخله‌اي طراحي‌شده بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي صورت گرفت. پژوهش‌ حاضر از نوع مطالعات شبه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون-پيگيري با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر را كليه ي دانش آموزان دختر و پسر 7 تا 10 ساله شهر تهران تشكيل مي‌دهند. از بين دانش آموزان واجد شرايط با استفاده از روش نمونه‌گيري غير تصادفي هدفمند 40 دانش‌آموز به همراه مادرانشان انتخاب شدند و به‌صورت تصادفي در دو گروه گمارده شدند. گروه آزمايش (20 نفر) تحت آموزش 12 جلسه برنامه مداخله كاركردهاي اجرايي فراشناختي قرار گرفتند و گروه گواه (20 نفر) در ليست انتظار باقي ماندند. براي گردآوري داده ها از چك‌ليست مصاحبه باليني، هوش آزماي نوين تهران استنفورد بينه و مقياس درجه‌بندي رفتاري كاركردهاي اجرايي استفاده شد. نتايج حاكي از تأثير معنادار آموزش مداخلات عصب روان‌شناختي خانواده محور بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي (0/05>p) است. اين روش درماني مي‌تواند مداخله ي بالقوه اميدواركننده‌اي براي كودكان با اختلال نارسايي توجه/بيش فعالي باشد.

Attention Deficit/Hyperactivity Disorder is one of the most common neurodevelopmental disorders in childhood. These children are exposed to a lot of problems in the executive functions areas. The issue of neuroplasticity reveals the importance of neuropsychological interventions, since interruptions in early childhood executive functions may lead to further functional impairment. Therefore, this study was conducted to evaluate the effectiveness of the designed intervention program on the Executive functions of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. The research method was quasi-experimental with a pretest-posttest-follow up design with the control group. The statistical population of the present study included all the boys and girls students 7-10 years old in Tehran. Among eligible students, 40 individuals along with their mothers were selected using the non-random purposive sampling method and randomly divided into the two groups. The experimental group (N=20) were trained by twelve sessions of Metacognitive Executive Functioning intervention program and the control group (N=20) remained on the waiting list. Data were collected by Clinical interview checklist, the Tehran Stanford-Binet intelligence test and Behavior Rating Inventory of Executive Functions. The results indicated a significant effect of Family-based Neuropsychological program on increasing the Executive Functions of children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder (p<0.05). This treatment can be a potentially promising intervention for young children with ADHD.