مقايسه اثربخشي سه روش درمانگري مبتني بر طرحواره، شناختي - رفتاري و ذهن آگاهي بر كاهش اضطراب و افسردگي همسران جانبازان

Effectiveness of schema therapy, cognitive-behavioral therapy, and mindfulness -Based stress reduction on reducing the anxiety and depression in spouses of veterans

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي درمان هاي مبتني بر طرحواره، شناختي- رفتاري و ذهن آگاهي بر كاهش نشانه هاي اضطراب و افسردگي همسران جانبازان كه خود مبتلا به اختلال اضطراب فراگير بودند، انجام شد. روش: روش پژوهش شبه آزمايشي و در قالب طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه كنترل بود. نمونه پژوهش، 44 نفر از همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه مزمن ناشي از جنگ تحميلي بودند كه مبتلا به اضطراب فراگير و مراجعه كننده به درمانگاه بيمارستان روانپزشكي صدر بوند. بر اساس فرم كوتاه مقياس افسردگي، اضطراب و استرس و مصاحبه تشخيصي مبتني بر ويرايش پنجم راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني، اختلال اضطراب فراگير تشخيص داده شده و سپس بيماران به طور تصادفي در سه گروه آزمايشي 11 نفره و يك گروه كنترل 11 نفره جايگزين شدند. نتايج: نتايج حاصل از تحليل داده ها توسط تحليل كوواريانس چند متغيره نشان داد كه اختلاف ميانگين نمرات اضطراب و استرس در بين سه گروه آزمايش درمان شناختي - رفتاري، طرحواره درماني و درمان ذهن آگاهي معنادار نيست و هر سه شيوه به يك ميزان و به صورت معناداري در كاهش اضطراب و استرس افراد مورد بررسي نقش دارند. همچنين نتايج بررسي اثربخشي درمان هاي مذكور نشان داد كه دو روش درمانگري مبتني بر شناختي - رفتاري و طرحواره به صورت معناداري و به يك ميزان در كاهش نشانه هاي افسردگي افراد مورد بررسي موثر هستند ولي اثربخشي طرح‌واره‌درماني و درمان شناختي رفتاري در كاهش علايم افسردگي افراد مورد بررسي به صورت معناداري بيشتر از مداخله مبتني بر ذهن آگاهي مي باشد. بحث و نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش حاضر بيانگر آن است كه تفاوت معناداري در ميزان اثرگذاري سه شيوه درماني مذكور در كاهش اضطراب و استرس همسران جانبازان كه خود مبتلا به اختلال اضطراب فراگير هستند، وجود ندارد ولي در شرايطي كه علائم افسردگي در اين دسته از افراد وجود داشته باشد، درمان ترجيحي در كاهش پريشاني هيجاني، درمان شناختي رفتاري و يا طرح‌واره‌درماني مي باشد.

Aims: This study was conducted to compare the effectiveness of schema therapy, cognitive-behavioral therapy, and mindfulness-based stress reduction on reducing the symptoms of anxiety and depression in spouses of the veterans. Methods: This was a quasi-experimental study with a pretest-posttest design and a control group. The statistical population included 44 spouses of the Iranian veterans with post-traumatic stress disorder. The subjects were patients with general anxiety disorder who were selected based on the Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21) and DSM-5-based psychiatric diagnostic interview examination. They were then randomly divided in four groups of equal size (three experimental groups and one control group). Results: Results from multivariate analysis of covariance showed a significant difference between the experimental groups and the control group, and these therapeutic methods could equally reduce anxiety and stress. Also, the other results showed that cognitive-behavioral therapy and schema therapy are effective equally in reducing the depression, but the effectiveness of mindfulness-based stress reduction method in decreasing the depression in spouses of the veterans with post-traumatic stress disorder was not significant. Conclusion: Findings of the present study suggested that there was no significant difference between the effectiveness of the three therapeutic methods in decreasing anxiety and stress, however, in case of accompanying depressive symptoms in this group, cognitive-behavioral therapy, or schema therapy should be considered the preferred psychotherapeutic treatments emotional distress.