مدلسازي مكاني انتشار آلودگي صوتي ناشي از حمل و نقل ريلي

در دهه‌هاي اخير افزايش جمعيت از يك سو و پيشرفت صنايع و تكنولوژي از سوي ديگر منجر به شكل‌گيري سكونتگاه‌هاي شهري بزرگ و فشرده شده است. وجود انواع سيستم‌هاي حمل و نقل و توسعه زيرساخت‌هاي شهري از جمله ويژگي‌هاي شهرهاي امروزي محسوب مي‌شود. توسعه زيرساخت‌ها و سيستم‌هاي حمل و نقل، علي‌رغم تسريع رفت و آمد و تسهيل فعاليت‌هاي روزمره، عامل بروز مسائل و مشكلات عديده­اي از جمله ترافيك، آلودگي هوا، آلودگي صوتي و غيره مي‌باشد. آلودگي صوتي به عنوان يكي از مهمترين عوامل تهديد سلامت انسان، در دراز مدت مي‌تواند موجب بروز آزردگي، اختلال خواب، سردرد، كاهش قدرت يادگيري و ادراك و ابتلاء به بيماري‌هاي قلبي و عروقي و فشار خون گردد. صوت در اثر طيف وسيعي از فعاليت‌ها و فرآيندها ايجاد مي‌شود. از جمله مهم‌ترين منابع آلودگي صوتي مي‌توان به ترافيك جاد‌اي و ريلي، نشست و برخاست هواپيماها، صنايع و كارگاه‌ها و اماكن تجمع و فعاليت افراد اشاره نمود. آگاهي از وضعيت انتشار آلودگي صوتي در محيط‌هاي شهري و شناسايي جمعيت در معرض خطر، اقدامات اوليه‌اي است كه بايستي در برنامه‌ريزي­ها از آن به عنوان اطلاعات پايه به منظور كاهش آسيب‌پذيري‌ استفاده گردد. در حال حاضر تردد قطارها در طول خطوط ريلي، بعد از ترافيك جاده‌اي مهمترين عامل انتشار آلودگي صوتي محسوب مي‌گردد. اين امر بويژه در شهر بزرگي مانند تهران كه مسير ريل در مسافت زيادي از بين مناطق مسكوني عبور مي‌كند اهميت بيشتري مي‌يابد. در اين مطالعه با رويكردي مكاني، انتشار آلودگي صوتي ناشي از حمل و نقل ريلي در شهر تهران مدلسازي شد. به اين منظور از استاندارد محاسبه و اندازه‌گيري آلودگي صوتي ناشي از ترافيك ريلي براي محاسبه تراز صداي توليد شده در منبع صوت (مسير ريل) استفاده گرديد. نحوه انتشار و تضعيف صوت در محيط نيز بر اساس روش ارائه شده در استاندارد ايزو 2-9613 مدلسازي گرديد. بر اساس نتايج به‌دست آمده، آلودگي صوتي با منبع ريلي در محدوده مورد مطالعه بين 43 تا 88 دسيبل dB(A) متغير است. مقايسه تراز صداي برآورد شده با مقادير اندازه­گيري شده، RMSE 3.5 دسيبل را نشان مي‌دهد. همپوشاني نقشه آلودگي صوتي با اطلاعات جمعيتي محدوده نشان مي‌دهد كه حدود 200 هزار نفر در معرض آلودگي صوتي بيشتر از 70 دسيبل و حدود 730 هزار نفر در معرض آلودگي صوتي بيشتر از 60 دسيبل قرار دارند. بديهي است در صورت عدم برخورداري منازل مسكوني از عايق صوتي مناسب، سلامت جمعيت زيادي از ساكنين مجاور مسير ريل با خطر جدي مواجه است..

In recent decades, population growth and progress of technology have shaped large and compact urban settlements. Existence of huge transportation systems and developed urban infrastructures are among the most important properties of modern cities. In spite of prompt transit and facilitated daily activities, development of transportation systems causes many problems, including traffic, air and noise pollutionand so on. Noise pollution as one of the most important human health threats can cause annoyance, sleep disturbance, decreased learning ability and even cardiovascular problems and blood pressure in long time. Sound is caused by a wide range of activities and processes. Road traffic, railways, airplanes landing, workrooms, industries and communicate places are the most important noise sources. Awareness of the noise emission status in urban environments and the identification of people at risk are primary steps that should be taken in planning as a basic information to reduce vulnerability. Currently, trains running along railways, after traffic jams, are ecoming the crucial source of noise pollution. This is especially important in a large city such as Tehran, which crosses the rails a long way in residential areas. In this study, a spatial approach was used to model the noise pollution caused by railway transport in Tehran. To this end, the RMR standard was used to calculate the noise level generated in the source of sound (rail path). The noise emission and its attenuation in the environment was also modeled based on the method presented in ISO 9613-2. According to the results, the railway noise range in the studied area varies from 43 to 88 dB. The comparison of the estimated noise level with the measured values indicates a 3.5 dB RMSE. The overlapping of the noise map with the demographic data indicates that around 200,000 people are exposed to noise pollution of more than 70 dB and about 730,000 are exposed to noise pollution greater than 60 dB. Obviously, in the absence of proper residential insulation, the health of a large population of residents adjacent to the railway is at serious risk. Keywords: noise pollution, rail transportation, spatial modelling, noise propagation algorithm.