ارزيابي و سنجش رابطه مؤلفه‌هاي كالبدي مؤثر بر امنيت با ميزان پايداري بافت‌هاي تاريخي، نمونه مورد مطالعه: بافت تاريخي شهر يزد

Evaluation and Analysis of the Relationship between Physical Components Affecting Security and the Sustainability of Historical Contexts, Case Study: Historical Contexts of Yazd City

امنيت يكي از شاخص‌هاي مؤثر بر ارتقاي پايداري سكونتگاه‌ها و از جمله زيرساخت­هاي لازم جهت رونق اجتماعي، اقتصادي و كالبدي در شهرها و به‌ ويژه بافت‌هاي تاريخي است. در اين پژوهش سعي گرديده رابطه مؤلفه‌هاي كالبدي مؤثر بر امنيت با ميزان پايداري بافت تاريخي شهري يزد، در قالب مؤلفه‌هاي شش­گانه و به‌ واسطه 24 شاخص بررسي گردد. در اين پژوهش از روش پژوهش پيمايشي و همبستگي استفاده شده است. به ‌منظور سنجش و ارزيابي رابطه امنيت با ميزان پايداري در بافت تاريخي شهر يزد، ابتدا شاخص‌هاي سنجش ميزان پايداري در ابعاد پنج‌گانه تعيين و به كمك پرسشنامه و برداشت كالبدي، ميزان عددي شاخص‌ها سنجش و سپس با استفاده از تكنيك AHP و به كمك نرم‌افزار GIS وزن نهايي شاخص‌ها اعمال و نقشه‌هاي ميزان پايداري و در نهايت نقشه پايداري كل استخراج شد. به‌ منظور سنجش رابطه متغيرهاي مستقل و وابسته از آزمون‌هاي آماري رگرسيون خطي چندگانه و آزمون همبستگي پيرسون استفاده شده است. همچنين از آزمون دوربين واتسون جهت بررسي هم خطي متغيرها و از آزمون آماري كولموگراف - اسميرنف جهت تشخيص نرمال بودن توزيع داده‌هاي پژوهش و جهت تبيين معني‌داري مدل رگرسيوني چندگانه از روش تحليل واريانس ANOVA استفاده شده است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه در مجموع بافت تاريخي شهر يزد نسبتا ناپايدار است و مؤلفه‌هاي «نور و روشنايي» با بتاي0.576 و «نظارت اجتماعي» با بتاي 0.502بيشترين رابطه مستقيم و معني‌دار را با ارتقاي ميزان پايداري در اين بافت دارند. همچنين مؤلفه «خوانايي» با بتاي 0.352 كمترين ميزان همبستگي را با ارتقاي ميزان پايداري دارد.

Security is one of the effective indicators for promoting the sustainability of settlements, especially the infrastructure needed for social, economic and physical prosperity in cities. This study tries to investigate the relationship between physical components affecting security and the sustainability of urban contexts, in the form of 6 components and 24 indicators. This is an applied research using survey method and correlation analyses. In order to analyze the relationship between security and the sustainability of historical contexts of the city of Yazd, the indicators of sustainability measurement were determined in 5 dimensions and then, using a questionnaire and physical data collection, the numerical value of the indicators was measured and then using the AHP technique and GIS software, the final weight of the indicators was determined and the sustainability maps were prepared. Multiple linear regression and Pearson correlation tests were to measure the relationship between the independent and dependent variables. Furthermore, the Durbin–Watson test was used to examine the auto-correlation of variables and the Kolmogorov-Smirnov statistical test was used to determine the normal distribution of research data. Additionally, ANOVA was utilized to determine the significance of the multiple regression models. Research results indicate that, overall, the historic area of Yazd is relatively resilient, and the light indicator with Beta=0.576 and social supervision with Beta=0.502 have the highest direct and meaningful relationships with the escalation of sustainability in the historical area of Yazd. Also, the indicator of comprehensibility with Beta=0.352 has the lowest correlation with sustainability in the area.