شبيه‌سازي عامل‌ مبناي تخليه اضطراري شهرها در هنگام حملات تروريستي

در ساليان اخير، مديريت صحيح منابع و زمان‌بندي مناسب جهت تخليه اضطراري شهروندان از محل حوادث تروريستي به‌طور گسترده مورد توجه محققين حوزه برنامه‌ريزي شهري قرارگرفته است. در تحقيقات اندكي كه در زمينه مدل‌سازي رفتار شهروندان و تروريست‌ها در مناطق شهري صورت گرفته، عموماً رفتار تروريست‌ها مورد بررسي قرار گرفته است. در اين تحقيقات شهروندان تنها در يك گروه سني، مدل‌سازي شده­اند؛ درحالي‌كه گروه‌هاي سني مختلف شهروندان توانايي‌هاي متفاوتي در ­هنگام وقوع حمله تروريستي دارند. هدف اصلي اين پژوهش، توسعه مدلي عامل‌مبنا به‌منظور مدل‌سازي رفتار انسان‌ها به هنگام حمله تروريستي صورت گرفته در محيط شهري با توجه به زيرساخت‌هاي موجود است. در اين پژوهش با توسعه عامل‌هايي، رفتار شهروندان، نيروهاي دفاعي و تروريست‌ها شبيه‌سازي شده و از اين طريق پتانسيل منطقه در برابر حمله تروريستي مورد ارزيابي قرار گرفته است. در اين راستا با بررسي سناريوهاي مختلف، امكان به حداقل رساندن تلفات ناشي از حملات تروريستي و تخليه سريع منطقه فراهم شده است. در اين تحقيق از روش يك بار- در يك زمان به‌منظور تحليل حساسيت مدل شبيه‌سازي و تعيين پارامترهاي حسّاس مدل تروريستي استفاده‌شده است. همچنين، به‌منظور توسعه و پياده‌سازي مدل عامل‌مبناي پيشنهادي از نرم‌افزار NetLogo استفاده شده است. به‌عنوان يك مطالعه موردي، مدل عامل‌مبناي ارائه‌شده تحت سناريوهاي شبيه­سازي شده در منطقه 6 شهر تهران، اجرا و نتايج آن مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. بر اساس نتايج حاصل از تجزيه­و­تحليل سناريوهاي مختلف شبيه­سازي شده، مي‌توان از طريق افزايش تعداد نيروهاي دفاعي در منطقه، احتمال وقوع حمله تروريستي را به حداقل رساند. همچنين در صورت اختصاص 60‌ درصد نيروهاي دفاعي به حفاظت از نقاط شلوغ و امن و 40 درصد به جستجو و كشف و نابودي عامل‌هاي تروريستي در منطقه، تعداد حملات تروريستي و تعداد كشته‌شدگان به نصف كاهش مي‌يابد.

In recent years, proper management of resource and timing for emergency evacuation of citizens from the site of terrorist attack has been widely considered by researchers in the field of urban planning. Little studies which have carried out on modeling the behavior of citizens and terrorists in urban environment generally focused on terrorist’s behavior. Although different age groups show different abilities in emergencies rised by terrorist attack, in those studies, citizens are modeled in only one group of age. The main purpose of this study is to develope an agent-based model to simulate emergency evacuation due to terrorist attacks considering available infrastructure of a city. In order to evaluate the potential terrorist attack in a city, the behaviour of three groups of agents, including civilians, defense forces, and terrorists, are developed and simulated. In this regard, by examining different scenarios, it is possible to minimize the casualties caused by terrorist attack and rapid evacuation. To perform sensibility analysis and determine the most sensitive parameters, One-at-a-time method is hereby employed. NetLogo software is also used to develop and implement the proposed agent-based model. As a case study, the presented agent-based model has been implemented under various scenarios in district 6 of Tehran and the results have been analyzed. Based on the results of analyzing difference scenarios, it is possible to minimize the possibility of terrorist attack by increasing the number of defense forces. Another useful scenario is to allocate 60% of the defense forces to protect the busy and safe areas and 40% to search for and stop terrorist agents in the study area, the number of terrorist attacks and the number of deaths will cut in half.