معيارهاي طراحي شهرك‌سرا‌هاي پايدار در اقليم گرم‌و‌خشك (مطالعه موردي: شهركاشان)

Design Criteria for Sustainable city in Kashan Hot Climates

فرهنگ غني ايران اسلامي و نمادهاي معمارانه آن در اين سرزمين به همراه همسازگاري آن معماري با طبيعت و شرايط اقليمي، لزوم توجه به معماري ايراني و بازشناسي ارزش‌هاي سنتي آن را روشن مي‌سازد. تحقيق حاضر در جست­وجوي كشف معيارهاي طراحي شهرك­سرا­هاي پايدار كاشان با رويكرد بازشناسي الگوهاي ارزشمند معماري سنتي در اقليم گرم­وخشك ايران بوده و با هدف تعيين معيارهاي طراحي محيط كالبدي سراها در شهر كاشان انجام پذيرفته است. روش پژوهش تهيه پرسشنامه و اقدامات پيمايش ميداني مستند بر بررسي تحليلي- هندسي بر روي 20 خانه­ مشهور تاريخي شهر كاشان است. جامعه آماري شامل دو گروه متشكل از30 متخصص رشته معماري و آشنا به معماري ابنيه تاريخي، به انضمام 125 نفر از ساكنين علاقمند در شهر كاشان بوده است كه پرسش‌نامه‌هاي حاصل از آنها با نرم­افزار تحليل آماري SPSS22 مورد تحليل قرار گرفته است. به منظور تشخيص عوامل اصلي الگوي طراحي از روش تحليل عاملي با كمك منحني دانه‌بندي عوامل مؤثر استفاده شده است. يافته­هاي تحقيق بيانگر 8 عامل اصلي مؤثر در طراحي مطلوب است كه با تكيه بر 25 ريز عامل تشكيل‌دهنده است. مهم­ترين و برترين شاخص­هاي طراحي شامل سه معيار اصولي مورد نياز مخاطبين شهرك­ سراها با عناوين؛ -1 تعامل مخاطب با طبيعت ، -2 پاسخ­گويي به نيازهاي مخاطب و -3 انطباق با فرهنگ بومي بوده‌اند.

The rich culture of Islamic Iran and its architectural symbols in this land along with the coherence of that architecture with nature and climatic conditions, clarifies the need for attention to Iranian architecture and the recognition of its traditional values. The present research seeks to explore the principles of designing Kashan sustainable cities with the approach of recognizing the valuable patterns of traditional architecture in the warm and dry climate of Iran and with the aim of determining the principles of designing the physical environment of the buildings in Kashan city. The research method is to prepare a questionnaire and documented field survey measures on analytical-geometric survey of 20 well-known historical houses of Kashan The statistical population consisted of two groups of 30 architecture specialists familiar with the architecture of the historical building, including 125 inhabitants interested in Kashan that the questionnaires were analyzed using SPSS22 statistical software. In order to identify the main factors of the design pattern, factor analysis method has been used with the aid of grain size curve of the effective factors. The research findings indicate that eight main factors affecting optimal design are based on 25 micro-factors. The most important design indicators were the three basic criteria required by the audience of the township with the titles: 1. interaction of the audience with nature, 2. responding to the needs of the audience, and 3. adaptation to native culture.