ارتباطات كلامي و غير كلامي در خانواده از منظر قرآن كريم و روايات

Human Relations in the Family From the Perspective of the Holy Quran and Narrations

ارتباطات بخش عمده‌اي از زندگي اجتماعي و تعاملات خانوادگي هر فرد را تشكيل مي‌دهد. به دليل نقش زيربنايي خانواده، آشنايي با مؤلفه‌هاي ارتباطات خانوادگي اهميت فراوان مي‌يابد. اين پژوهش به روش توصيفي و تحليلي ارتباطات انساني در خانواده را از ديدگاه قرآن كريم و روايات ترسيم كرده است. ارتباطات در خانواده دامنه گسترده‌اي دارد و به دو صورت كلامي و غيركلامي انجام مي‌شود. ارتباطات كلامي سازنده از طريق گفتار كريمانه، اظهار محبت، موعظه و ... نقش مهمي در تأليف قلوب بين افراد خانواده دارد. كانال‌هاي ارتباطات غيركلامي هم بسيار گسترده است كه ابعاد مختلف آن بيشتر در روايات تبيين شده است. نگاه محبت‌آميز، بوسيدن و نوازش فرزندان، تواضع و خضوع در مقابل والدين و ... از مهمترين مؤلفه‌هاي ارتباط كلامي در خانواده است. همچنين جامعترين نوع ارتباط سازنده در خانواده «احسان» نام دارد و در حقيقت منطق اسلام بر اين است كه از همه ظرفيت‌ها براي برخوردار شدن خانواده از ارتباطات انساني مؤثر استفاده شود.

Communication is a major part of every person's life and family interactions. Familiarity with the components of family communication is of great importance because of the underlying role of the family in the upbringing of children. This descriptive and analytical study of human relations in the family has drawn from the perspective of the Holy Qur'an and narrations. Communication in the family has a wide scope and is done both verbally and non-verbally. Constructive verbal communication through the preaching and guidance of children in the form of preaching plays an important role in the formulation of hearts among family members. Non-verbal communication channels are also widespread, with different dimensions being explained in the narratives, and the Holy Quran emphasizes body movements and time use, especially with regard to parents. It is also the most comprehensive form of child-to-parent communication called 'Ehsan', and in fact, the logic of Islam is to use all capacities to build constructive human communication for the family. Understanding the model of Islamic communication in family interactions promises to be a society benefiting from the benefits of constructive and immune-free communication practices.