مردم‌سالاري مشاركتي و همه‌پرسي‌هاي شهري در نظام حقوقي ايتاليا؛ الگويي در جهت تكميل نظام حقوقي ايران

مردم‌سالاري مشاركتي يكي از انواع دموكراسي است كه امروزه در كشورهاي توسعه‌يافته به‌خصوص در واحدهاي اداري كوچك مانند شهرداري‌ها با عنوان همه‌پرسي محلي يا شهري مورد توجه قرار گرفته است. در نظام حقوقي ايتاليا اين فرايندها و ابزارها وجود دارند و مطالعۀ مباني علمي، مقررات و رويۀ عملي انواع همه‌پرسي‌هاي شهري مي‌تواند الگوي مناسبي براي جامعۀ علمي و نظام حقوقيِ درحال توسعۀ ايران باشد كه تا به امروز از چنين ابزاري محروم بوده است. اهميت پژوهش اين است كه ترسيم صحيح مردم‌سالاري مشاركتي و همه‌پرسي شهري در ايتاليا الگويي مناسب براي بومي‌سازي چنين مسائلي در كشورمان است، زيرا پاسخ به اين پرسش كه آيا رفراندوم شهري درعمل مشاركت مردمي نسبت به حكمراني را ارتقا مي‌بخشد و كمك به تثبيت دموكراسي و تمركززدايي مي‌كند يا خير، سبب مي‌شود تا روش‌هاي تقويت مردم‌سالاري در ايران هم مورد بحث قرار گيرد. در پايان ثابت خواهد شد كه مردم‌سالاري مشاركتي و به‌ويژه همه‌پرسي‌هاي شهري به نحوي ضامن توسعۀ حقوقي، ارتقاي مشاركت مردمي، استحكام نظام مردم‌سالاري و تجلي تمركززدايي در كشور ايتاليا است و به شرط شناسايي نكات قوت و ضعف، نظام‌هاي درحال توسعه مانند ايران هم مي‌توانند براي ارتقاي مؤلفه‌هاي حكمراني خود از اين الگو بهره‌مند شوند.