اثربخشي آموزش نظم جويي هيجان پيشرفت بر هيجان هاي منفي و بهزيستي روانشناختي در دانش آموزان دختر دورۀ اول متوسطه شهر تهران

The effectiveness of achievement emotion regulation training on negative emotions and psychological well - being of female middle school students in Tehran

زمينه: نقش تأثيرگذار و مهم هيجان ­ها در زندگي تحصيلي دانش­ آموزان، توجه روانشناسان تربيتي به هيجانات را به خود جلب كرده است. بنابراين، آيا آموزش نظم ­جويي هيجان پيشرفت مي‌تواند بر هيجان‌هاي منفي و بهزيستي روانشناختي دانش آموزان اثربخش باشد؟ هدف: اين پژوهش به منظور مطالعه اثربخشي آموزش نظم ­جويي هيجان‌هاي پيشرفت بر هيجان‌هاي منفي و بهزيستي روانشناختي دانش­ آموزان انجام شد. روش: اين مطالعه نيمه آزمايشي «با طراحي يش ­آزمون، پس ­آزمون، پيگيري با گروه گواه بود. جامعۀ آماري شامل تمام دانش ­آموزان دختر دورۀ اول متوسطه شهر تهران در سال تحصيلي 97-1396 بود. از روش نمونه ­گيري خوشه‌اي تصادفي استفاده شد. شركت كنندگان آزمون هيجان پيشرفت (پكران، گوئتز و پري، 2005) و مقياس بهزيستي روانشناختي (ريف، 2002) را تكميل كردند. سپس تعداد 50 نفر دانش­آموز با هيجان‌هاي منفي بالا (356= n) گزينش و به صورت تصادفي به دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند. بسته آموزشي محقق ساخته (1396) به مدت 6 هفته (2 جلسه در هفته، هر جلسه 90-60 دقيقه) براي گروه آزمايش اجرا شد و گروه گواه آموزشي دريافت نكرد داده ها با استفاده از آزمون تحليل كواريانس تك متغيري تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه آموزش نظم­ جويي هيجان‌هاي پيشرفت باعث كاهش هيجان‌هاي منفي و افزايش بهزيستي روانشناختي گروه آزمايش در پس آزمون بود (001/0=p). اين نتايج در دوره پيگيري نيز تداوم يافت. نتيجه ­گيري: آموزش نظم­ جويي هيجان‌هاي پيشرفت در كاهش هيجان‌هاي منفي و ارتقاء بهزيستي روانشناختي در دانش ­آموزان مؤثر بود.

Background: The influential and important role of emotions in students' academic life has drawn the attention of educational psychologists to emotions. So, can emotion regulation training affect students' negative emotions and psychological well-being? Aims: The aim of the present research was to study the effectiveness of achievement emotions regulation training on negative emotions and psychological well-being of students. Method: This research was a quasi-experimental study with pretest-posttest and follow-up design with control group. The statistical population included all female middle school students in the city of Tehran during the academic year 2016-2017. Random cluster sampling was used. Participants completed the Achievement Emotion Test (Pekrun, Goetz & Perry, 2005) and the Psychological Well-being Scale (Ryff, 2002). Then, 50 students with high negative emotions were selected (n=356) and were randomly divided into two experimental and control groups. The researcher-made training package (1986) was administered to the experimental group for 6 weeks (2 sessions per week, 60-90 minutes each session) and the control group received no training. Data were analyzed using univariate analysis of covariance. Results: The results indicated that achievement emotions regulation training significantly decreased negative emotions and also significantly increased psychological well-being among the experimental group in post-test (p=0/001). These results continued during the follow-up period too. Conclusions: Achievement emotions regulation training was effective on reducing negative emotions and promoting psychological well-being in female students.