عنوان مقاله :
اصولِ حاكم بر دادگاه هاي حلّ مسأله در پرتو مطالعات تطبيقي
عنوان به زبان ديگر :
Problem-solving courts Principles in the light of comparative studies
پديد آورندگان :
عزيزي، علي دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده حقوق، تهران، ايران , فرجيها، محمد دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده حقوق - حقوق كيفري و جرم‌شناسي، تهران، ايران , موسوي مجاب، دريد دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده حقوق - حقوق كيفري و جرم‌شناسي، تهران، ايران
كليدواژه :
دادگاه‌هاي حلّ‌مسأله , حقوق درماني , عدالت فرآيندمحور (رويه‌اي) , عدالت ترميمي
چكيده فارسي :
پس از الگو‌هاي سه‌گانه‌ي «سزادهنده»، «بازپرورانه» و «ترميميِ» نظامِ عدالت كيفري، جرياني گسترده در نظامِ قضاييِ كامن‌لا به سمت استفاده از روش‌هايي جامع و بهينه‌تر شكل گرفت كه در آمريكا به «جنبش حقوقي فراگير» و در استراليا به «عدالت غيرترافعي» مشهور شد. در همين راستا، دادگاه هاي «حل مسأله» يا دادگاه هاي «عدالت مشاركتي» با رويكردِ درماني‌ـ‌جبراني و جهتِ حلِّ اساسيِ مشكلات زيربناييِ متهم/مجرم تشكيل شدند. اين دادگاه‌ها با نگاهي جامع به بزه‌كار، بزه‌ديده و جامعه و با تلفيقِ الگو‌هاي سه‌گانه پيش‌گفته و استفاده‌ي همزمان از شيوه‌هاي درماني و اجتماع‌محور و بدون گذار ازِ ضمانت اجراهاي سنتي، سعي دارند مشكلاتِ زيربناييِ شخصي (جسمي يا رواني) و اقتصاديِ متهمان و يا برخي مشكلات اجتماعي را برطرف نمايند و نيز از طريقِ به حداقل رساندنِ آسيب‌هاي ناشي از قوانين و عملكردِ دستگاه قضايي، به هدف اصلي نظام عدالت كيفري كه اصلاح بزه‌كاران و پيشگيري از وقوع و تكرار جرم است نائل آيند. برخي از نظام‌هاي عدالت كيفري مانند ايران نيز ضمنِ حفظ ساختار سنتيِ دادگاه هاي كيفريِ موجود و بدون استفاده از عنوان «حلّ‌مسأله» براي دادگاه‌ها، برخي از اصولِ حل‌مسأله را با هدف افزايشِ اثربخشيِ تصميمات، مستقيماً در قوانين جديد خود و يا به‌طور غيرمستقيم در رويه‌هاي قضايي مورد توجه قرار داده‌‌اند. مقاله حاضر با روش «توصيفي‌ـ‌تحليلي» و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و بهره‌گيري از روش تحليل محتوا، اصولِ مشتركِ حاكم بر دادگاه هاي مختلف حلّ‌مسأله را استخراج و ظرفيت‌هاي «قانونيِ» حلّ‌مسأله در نظام قضايي ايران را با مطالعه تطبيقي با كامن‌لا از منظر عدالت حلّ‌مسأله تحليل خواهد نمود
چكيده لاتين :
After Punitive, Rehabilitative and Restorative models in the criminal justice system, recently a “worldwide trend” has been established in the judicial system of common law towards the use of more optimal and comprehensive methods, which has been respectively called “the Comprehensive Law Movement” in the USA and “Non-adversarial Justice” in the Australia. Accordingly, “Problem-Solving” or “Collaborative Justice” courts with reparative-therapeutic approach was established to address the underlying legal problems of defendant/offender. With a comprehensive look at the offender, victim and community, simultaneously use of therapeutic and community-based methods and mentioned triple models and without withdrawal traditional sanctions, these courts are trying to addressing defendants’ social, psychological, medical, and economic underlying problems. Meanwhile they seek to achieve the main purpose of the criminal justice system –crime prevention and rehabilitation of offenders- through minimizing the damages caused by laws, legal rules, legal procedures, legal roles and judicial practices. To increase the effectiveness of decisions, orders and verdicts, some criminal justice systems like Iran while keep traditional structures of present criminal courts and without using the specialized problem-solving courts has transferred some of the problem-solving principles directly to their laws or indirectly to their judicial practicies. This paper By using content analysis, analytical and descriptive method and library resources is trying to extract common principles of problem-solving courts and analyze the legal potentials of problem-solving in Iranian judicial system through a comparative study with Common Law System.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي حقوق تطبيقي
