رابطه بين الزام به اجراي عين تعهد و فسخ عقد(مطالعه تطبيقي در فقه اماميه ، حقوق ايران و انگليس)

The relationship between the obligation to fulfill the specific performance and the termination of the contract (Comparative study of Imamie jurisprudence, Iranian and British law)

قوانين هر اندازه پوياتر بوده وبا نيازهاي اقتصادي واجتماعي جامعه سازگارتر باشند با اقبال بيشتري روبرو شده و منجر به بهبود وضعيت زندگي افراد مي­شوند. نحوه مواجهه با نقض عهد و تخلف متعهد از انجام تعهدات قراردادي از اين جمله است. اينكه آيا متعهدله ابتدا بايد متعهد را به انجام تعهد اجبار كند و اگر انجام تعهد متعذر گردد مي­تواند قرارداد را فسخ كند يا حق انتخاب دارد تا با ملاحظه مصلحت خويش الزام متعهد را از دادگاه درخواست كند يا قرارداد را فسخ نمايد، در عمل نتايج وآثارمتفاوتي را به همراه خواهد داشت. مشهور فقهاي اماميه الزام متعهد را بر فسخ قرارداد مقدم دانسته ­اند وبه بيان ديگر فسخ قرارداد را در طول اجبار به انجام تعهد مي­دانند. حقوقدانان ايراني نيز عمدتاً به تبعيت از نظر مشهور بر همين عقيده­اند، ولي درمقابل برخي از فقيهان به متعهد له اختيار داده­اند كه به اراده خود اجبار متعهد يا فسخ را انتخاب كند (نظريه عرضي بودن). بر عكس، در حقوق انگليس در راستاي اهداف مورد نظر نظام سرمايه­ داري، اصل بر فسخ قرارداد و مطالبه خسارت از متعهد متخلف است و التزام متعهد به اجراي تعهد و الزام وي به عنوان يك استثناء در پاره­اي موارد پذيرفته شده است. در اين مقاله با بررسي اين موضوع در فقه اماميه، حقوق ايران و انگليس، ضمن رد نظريه مشهور، ثابت كرديم كه وجود رابطه عرضي بين فسخ و اجبار به انجام تعهد، مطابق با موازين عقلي و عرفي، غيرمغاير با موازين شرعي و ديدگاهي راهگشا در روابط تجاري و معاملي امروز است.

As the rules are more dynamic and more accommodate with the social and economic requirement of the community, they would be more pleased by people , and leads to improve individual's class's standard of living. The way of encountering with a breach of the contract and the violation of contractual obligations are among these rules. It has certain different effect, whether the promisee enforce the promisor to perform its obligation and in case of failure revoke the contract or has the right to choose between referring to the court or revoke the contract in accordance with its own personal benefits. Most of the Imamiyyah jurist believe it has priority to enforce the promiser to perform its obligation than revoke that, Iranian lawyer mostly follow this opinion. But in contrast, some Islamic jurists believe that promise have the right to choose between enforcing the promisor or revoke the contract on its will. But in British Law in accordance with the goals of capitalism, the principle is to terminate the contract and force the promisor to compensate all damages and in the other hand enforcing the promisor to fulfill its obligations is an exemption. In this research by comparing the Imamiyyah jurisprudence ,Iranian law and British law we prove that it is more logic and acceptable that promise have an option to choose between revoking the contract or enforcing the promisor, and this option is not against the Islamic mandatory rules , and this theory is the proper point of view in todays commercial transactions