كليدواژه :
باغ ايراني , ميراث جهاني , منظر كشاورزي , حفاظت , گردشگري كشاورزي
چكيده فارسي :
نوشتار حاضر سعي دارد تصويري كلي از وضعيت فعلي منظر كشاورزي باغ‌هاي ايراني ثبت‌شده در ميراث جهاني يونسكو ارائه نمايد. باغ‌هاي مورد مطالعۀ ميداني در اين پژوهش عبارتند از: باغ عباس‌آباد (بهشهر)، باغ فين (كاشان)، باغ اكبريه (بيرجند)، باغ دولت‌آباد (يزد)، باغ پهلوان‌پور (مهريز)، باغ چهلستون (اصفهان) و باغ شاهزاده (ماهان).
در خصوص نتايج اين مطالعه بايد گفت علي‌رغم اصالت و هويت‌بخشي منظر مثمر در باغ ايراني، توجه چنداني به حفاظت، مرمت و مطالعۀ آن نشده است. در باغ‌هاي فين كاشان و چهلستون اين منظر كاملاً از بين رفته و به منظر زينتي غيراصيل تبديل شده است. منظر كشاورزي باغ عباس‌آباد نيز در حال حاضر وجود ندارد. منظر توليدي باغ‌هاي اكبريه، شاهزاده و پهلوان‌پور در حال حاضر موجود است كه اقداماتي جدي در خصوص حفاظت و بهسازي آن بايد صورت پذيرد. سطح مولد باغ دولت‌آباد، تغيير كاربري نيافته است اما حالت پويا و سرزنده‌اي هم ندارد. تدوين اصول و معيارها با مشورت‌گرفتن از صاحب‌نظران و خبرگان و انتشار آن در ميان پايگاه‌هاي باغ‌هاي ثبت‌شده در ميراث جهاني، بازديدهاي مكرر و دعوت از صاحب‌نظران داخلي و خارجي، مي‌تواند زمينه را براي احياي دوبارۀ بخش توليدي باغ‌هاي ايراني فراهم آورد تا تصوير كاملي از اين باغ در معرض ديد گردشگران و پژوهشگران قرار گرفته و زمينه براي برنامه‌ريزي و توسعۀ گردشگري كشاورزي نيز فراهم شود.
چكيده لاتين :
This paper is an attempt to present a general view of the current status of the agricultural landscapes in seven Persian gardens, which all have been registered by UNESCO as the World Heritage property (cultural landscape). The cases studies are Abbas Abad garden (Behshahr), Fin garden (Kashan), Akbariyeh garden (Birjand), Dolat Abad garden (Yazd), Pahlavanpour garden (Mehriz), Chehelsotun garden (Isfahan), and Shazadeh garden (Mahan).The findings of this study show there is not sufficient attention toward the conservation and restoration of productive greenery in Persian gardens. In Fin and Chehelsotun gardens the agricultural landscape has completely devastated and converted to the non-original decorative green spaces. In the same way, the visitors of Abbas Abad garden do not observe any productive areas in the garden periphery. On the other hand, the fruit-bearing greeneries in Akbariyeh, Shahzadeh, and Pahlavanpour gardens have been preserved. Nevertheless, the serious and pursuant actions should be taken for revitalizing the productive sceneries of these historical gardens. Finally, the agricultural lands of Dolat Abad garden have fortunately not yet been converted, but do not have the active and vivid condition. In conclusion, beyond conserving the architectural features of Persian gardens, it is also vital to be revived their agricultural landscapes. Finally, it should be mentioned that revitalization and rehabilitation the productive greeneries in historical gardens is a fundamental way to demonstrate the genuine Persian garden.
