درآمدي بر "حقوق بيمۀ جنايي" در راستاي يك " سياست جناييِ بيمه‌مدار"

An Introduction to "Criminal Insurance Law" in the Light of an "Insurance-oriented Criminal Policy"

امروزه دگرديسي در پاسخ دهي به جرم (استفاده از ظرفيت هاي غير كيفري همانند: حقوق مدني، اداري و انظباطي) به راهبري پاسخ شناسي جرم به جاي مفهوم سنتي كيفر شناسي، به راهبردي اثرگذار در جهت مبارزه با جرم و بزه كاري تبديل شده است. در اين ميان راهبرد عدالت توافقي بيمه مدار به عنوان تاسيسي بومي گرا و نوظهور در پرتو حق بر مجازات نشدن، نمونه اي بر ساخته در بستر عدالت متوازن جنايي است كه ضمن پاسخ دهي غير كيفري در برابر جرم، اسباب توجه به حقوق بزه ديدگان را با تمسك به ساز وكارهاي بيمه اي (حقوق بيمه جنايي) فراهم آورده است. عدالت توافقي بيمه مدار گونه اي از عدالت توافقي است كه ناظر به مرحله پيشا دادرسي و پسا دادرسي مي باشد. اين مدل عدالت در مواردي كه حسن سلوك مرتكب نياز به تضميني فرا تر از تعهد اخلاقي وي دارد؛ با استفاده از تدبير انتقال ريسك ، به توافقات ما بين مقام قضايي و بزه كار در قالب رژيم حقوقي بيمه اي، تضميني كارآمد مي بخشد. به گونه اي كه ضمن كنترل و مديريت ريسك ارتكاب بزه احتمالي از ناحيه مرتكب، نتيجه عدم حسن سلوك وي را (ارتكاب مجدد جرم) صرف جبران و ترميم خسارت وارد به بزه ديدگان احتمالي مي نمايد. اين مقاله به تبيين اثر گذاري اين تاسيس در گستره پاسخ دهي به جرم با استفاده از ظرفيت هاي مشترك علوم جنايي و حقوق بيمه تحت قالب رشته اي نوين به نام "حقوق بيمه جنايي" مي پردازد.

In the history of penal systems, the philosophy of punishment has been like a stream. While, in some era the retribution and revenge has been the prevail approach in criminal policy, in other times deterrence and rehabilitation overcome. In recent years, the criminal professors has emphasized to some punishments that without violence and pressures of prison and in a calm atmosphere rehabilitate the offenders. One of the industrial area that can be connect to philosophy of punishment is insurance industry. restorative insurance is an insurance that looks for rehabilitation and compensation in light of restorative justice principles. So, it can be said that restorative insurance is a purposeful connection between insurance industry, criminal law, criminal policy and victimology. These fields while are separate from each other and all of them have special goals, but they are common in relation with basic values like soul, property, honor and liberty. Otherwise, it seems that negligence to this connection causes to violate human dignity in different ways. Restorative insurance according to legal and industrial structures of insurance and regulation of it in light of co-operation principle is related to participative criminal policy to enhance the responsibility of society.