آزمون ساختار عاملي و سنجش همساني دروني پرسشنامه عوامل آموزشي مؤثر بر تربيت ديني دانش‌آموزان

Factor Structure Test and Internal Consistency Measurement of a Questionnaire about the Educational Factors Affecting Religious Education of Students

اين پژوهش با هدف آزمون ساختار عاملي و سنجش همساني دروني پرسشنامه عوامل آموزشي مؤثر بر تربيت ديني دانش‌آموزان انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف بنيادي، و به لحاظ جمع‌آوري داده ها از نوع توصيفي- پيمايشي است. جامعه آماري پژوهش حاضر، دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه منطقه 4 شهر تهران بودندكه بر طبق جدول كريسي و مورگان (1970) شامل 381 نفر تعيين شد كه شيوه‌ي نمونه‌گيري تصادفي- خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. به منظور بررسي روايي مربوط به پرسشنامه از تحليل عاملي اكتشافي با استفاده از نرم افزار SPSS16، تاييد روايي پرسشنامه از مدل تحليل عاملي تاييدي با استفاده از نرم افزار AMOS22 و جهت بررسي همساني دروني پرسشنامه نيز از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد. نتايج نشان داد تحليل عاملي اكتشافي به استخراج شش عامل منجر گرديد كه اين عامل‌ها، مجموعاً 59/43% از واريانس كل پرسشنامه را تبيين مي‌كنند . اين عوامل عبارتند بودند از: فرهنگ سازماني، كيفيت آموزشي، مقررات و قوانين آموزشي، كاربرد تكنولوژي آموزشي، توانايي هاي فردي معلمان و محتواي دروس آموزشي. شاخص ­هاي برازش مدل عاملي تأييدي پرسشنامه نشان داد مدل ارائه شده برازش مطلوبي با داده­ هاي تجربي دارد و وجود عوامل شش‌گانه مورد تأييد قرار گرفت. همچنين ضريب آلفاي كرانباخ به ميزان 0/76 نشان داد مقياس از همساني دروني قابل قبولي برخوردار است. با توجّه به برازش مدل و اعتبار بالاي پرسشنامه، از آن مي‌توان جهت مطالعه و سنجش عوامل آموزشي مؤثر بر تربيت ديني دانش‌آموزان استفاده كرد.

This study aimed to test the factor structure and measure the internal consistency of a questionnaire about the educational factors that affect religious education of students. Regarding the purpose of the research, this is a fundamental research and the data collection was carried out through descriptive-survey method. The statistical population of the study consists of the first year female students of all the high schools of the district 4 of Tehran who were selected by multistage cluster random sampling method. The sample size of this study was determined 381 people by the table of Krejcie and Morgan (1970). Exploratory factor analysis was used through SPSS16 software to measure the validity of the questionnaire. Confirmatory factor analysis model was used through AMOS22 software to confirm the validity of the questionnaire, and Cronbach’s alpha coefficient was applied to examine the internal consistency of the questionnaire. The results showed that exploratory factor analysis led to the extraction of six factors that accounted for 59.43% of the total variance of the questionnaire. These factors included: organizational culture, educational quality, educational regulations, application of educational technology, individual abilities of teachers, and the content of educational material. The fitting indices of the confirmatory factor model of the questionnaire showed that the proposed model had a favorable fit with experimental data and confirmed the presence of the six factors. Cronbach’s alpha coefficient was obtained as 0.76% indicating favorable internal consistency of the scale. Considering the fit of the model and the high validity of the questionnaire, it can be used to study and evaluate the educational factors affecting the religious education of students.